W artykule podjęta została próba zastosowania koncepcji dystansów interpersonalnych wyrażanych w tekstach literackich poprzez formy adresatywne do pomiaru stopnia otwartości na doświadczenia. Punkt wyjścia dla proponowanych rozważań stanowi teoria dystansów personalnych, dystansu psychofizycznego oraz koncepcja Carla Rogersa. Zdaniem Rogersa, otwartość na doświadczenie jest kluczem do sukcesu, gdyż organizm człowieka – pod wpływem przyswajanych nowych doświadczeń – jest w stanie szybko i elastycznie się zmieniać. W efekcie osoby o wysokim stopniu otwartości na doświadczenia wybierają sytuacje i zdarzenia pozytywnie wpływające na ich ogólny rozwój. Analiza została przeprowadzona na podstawie a podstawie dwóch dramatów współczesnych: Requiem dla gospodyni autorstwa Wiesława Myśliwskiego i Czwarta siostra autorstwa Janusza Głowackiego. Badanie miało na celu ustalenie, czy istnieje zależność pomiędzy dążeniem do zmniejszenia dystansu interpersonalnego między nadawcą i odbiorcą komunikatu a stopniem otwartości na doświadczenia. Kolejnym zadaniem badawczym była ocena skuteczności autorskiego konstruktu badawczego i odpowiedź na pytanie, czy prezentowana w niniejszym artykule koncepcja dystansów interpersonalnych może być realnie wykorzystywana w stosunku do jednostek ludzkich. Analizowane przykłady wypowiedzi bohaterów dwóch wybranych dramatów wskazują na zależność między chęcią zmniejszania dystansu interpersonalnego a stopniem otwartości na doświadczenie.
Austin, Langshaw ([1962] 1993) Mówienie i poznawanie: rozprawy i wykłady filozoficzne: Jak działać słowami. [How to do things with words. London: Oxford University Press] (tłum.) J. Woleński. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cialdini, Robert ([2008] 2013) Wywieranie wpływu na ludzi. [Influence. Science and Practice. Boston: Allyn & Bacon] (tłum.) B. Wojciszke. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Pedagogiczne.
Ciszewska-Mlinarič, Mariola, Aleksandra Wąsowska (2012) „Znaczenie dystansu w procesie internacjonalizacji przedsiębiorstw” Management and Business Administration. Central Europe, Vol. 20 (No. 6); 3–22.
Erikson, H. Erik ([1963] 1997) Dzieciństwo i społeczeństwo. [Childhood and Society. Nowy Jork: W. W. Norton & Company] (tłum.) P. Hejmej. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Głowacki, Janusz ([1999]/2012) „Czwarta siostra”. [W:] Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku. Antologia: tom I. (red.) J. Kopciński, G. Wroniewicz. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. 377–486
Hall, Edward ([1966] 1978) Ukryty wymiar. [The Hidden Demension. Santa Fe: Edward T. Hall] (tłum.) T. Hołówka. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Johanson, Jan, Jan-Erik Vahlne (1977) „The internationalization process of the firm – a model of knowledge development and increasing foreign market commitments” Journal of International Business Studies, Vol. 8 (No. 1); 23–32.
Pervin, A. Lawrens, John P. Oliver ([2001] 2002) Osobowość – teorie i badania. [Personality: theory and research. Hoboken: John Wiley & Sons, Inc.] (tłum.) K. Krzyżewski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Myśliwski, Wiesław ([2000]/2012) „Requiem dla gospodyni”. [W:] Trans/formacja. Dramat polski po 1989 roku. Antologia: Tom I. (red.) J. Kopciński, G. Wroniewicz. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN. 627–730.
Rogers, R. Carl ([1961] 2002) O stawaniu się osobą. [On becoming a Person. Boston: Houghton Mifelin Company] (tłum.) M. Karpiński. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Rogers, R. Carl ([1980] 2012) Sposób bycia. [A Way of Being. Boston: Houghton Mifelin Company](tłum.) M. Karpiński. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis.
Rogers, R. Carl ([1959] 2016) Teoria terapii, osobowości i relacji interpersonalnych, rozwinięta w oparciu o podejście skoncentrowane na kliencie. [A theory of therapy, personality, and interpersonal relationships, as developed in the client-centered framework. Nowy Jork: McGraw-Hill Book Company] (tłum.) M. Król. Warszawa: Wydawnictwo Zielone Drzewo Instytut Psychologii Zdrowia PTP.
Tomiczek, Edward (1983) System adresatywny współczesnego języka polskiego i niemieckiego. Socjolingwistyczne studium konfrontatywne, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
