Testy psychologiczne to narzędzia służące do pomiaru natężenia danej cechy psychicznej u osoby badanej. Pomiar ten w wielu przypadkach odbywa się za pośrednictwem pytań lub stwierdzeń, do których ustosunkowują się badani. Choć narzędzia psychologiczne podlegają wysokiej standaryzacji i przykłada się dużą wagę do ich parametryzacji, sfery językowa testów zdaje się być uznawana za drugoplanową. Sposób sfomułowania pytań testowych, w zależności od tego, czy oparte będą na hiponimach lub hiperonimach, może w znacznym stopniu wpłynąć na udzieloną przez badanego odpowiedź, a przez to obniżyć trafność teoretyczną narzędzia. Autorki artkułu przeprowadziły badanie, w którym 637 osób wypełniało test psychologiczny FCZ-KT (Strelau, Zawadzki 1995), a następnie opisywało sytuacje, które przywołali w pamięci ustosunkowując się do 20 ze 120 pytań z tegoż testu (pytania zostały wyłonione wcześniej podczas badania pilotażowego). Odpowiedzi otwarte udzielone przez badanych zostały skategoryzowane przez sędziów kompetentnych. W niniejszym artykule przedstawione zostanie spektrum różnorodnych skojarzeń jakie u osób badanych budzi ten sam item. Refleksji poddana zostanie sfera językowa testów psychologicznych jako wpływająca w sposób istotny na wiarygodność narzędzia.
American Educational Research Association i in. (2007) Standardy dla testów stosowanych w psychologii i pedagogice. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Brzeziński, Jerzy (2003) Metodologia badań psychologicznych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cyniak-Cieciura, Maria, Bogdan Zawadzki, Jan Strelau (2016) Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu: Wersja Zrewidowana. Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Guilford, Joy P. (2005) „Tworzenie testu”. [W:] Jerzy Brzeziński (red.) Trafność i rzetelność testów psychologicznych: wybór tekstów. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne; 107–166.
Hornowska, Elżbieta (2007) Testy psychologiczne: teoria i praktyka. Warszawa: Scholar.
Konwencja Nr 148 Międzynarodowej Organizacji Pracy dotycząca ochrony pracowników przed zagrożeniami zawodowymi w miejscach pracy, spowodowanymi zanieczyszczeniem powietrza, hałasem i wibracją. Dz.U. 2005 nr 66 poz. 574.
Mańkowska, Maria (2010) Wprowadzenie do psychometrii. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Tabakowska, Elżbieta (2001) Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu. Kraków: Universitas.
Taylor, John R. (2007) Gramatyka kognitywna. Kraków: Universitas.
Wielki słownik języka polskiego (2007) Piotr Żmigrodzki (red.). PAN. [pobrane z: http://www.wsjp.pl/index.php?pokaz=wstep&l=5&ind=0?pwh=0. Data ostatniego dostępu: 16.04.2018].
Zawadzki, Bogdan, Jan Strelau (1995) Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
Zawadzki, Bogdan, Jan Strelau (1997) Formalna charakterystyka zachowania-kwestionariusz temperamentu (FCZ-KT): Podręcznik. Warszawa: Pracownia Testów Psychologicznych Polskiego Towarzystwa Psychologicznego.
