Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 3, No 1 (2018)

„Chleba naszego potrzebnego”. Dyskusja nad nowym szwedzkim tłumaczeniem „Ojcze nasz”

Weronika Plutecka

Abstrakt

„Ojcze nasz” to najważniejsza modlitwa chrześcijan. Jako starożytny tekst biblijny od wieków poddawana jest badaniom oraz tłumaczona na nowo wraz z rozwojem języków docelowych. Ze względu na powszechność tej modlitwy i jej wyjątkowy charakter, takie zmiany nie zachodzą niepostrzeżenie – szczególnie w kraju, gdzie odbiorcy tego samego tłumaczenia są członkami różnych społeczności, katolickiej (mniejszościowej) i protestanckiej. Niniejszy artykuł przedstawia specyfikę przekładu tekstów liturgicznych w oparciu o analizę tłumaczeń na język szwedzki. Pokazana zostaje historia szwedzkiego tłumaczenia modlitwy „Ojcze nasz”, aż do opublikowania kontrowersyjnej wersji ekumenicznej w 1996 r. Przeanalizowane zostają wybrane różnice w „starym” i „nowym” tłumaczeniu oraz najważniejsze postulaty w debacie nad przyjęciem wersji ekumenicznej. Artykuł zamyka przytoczenie obecnego stanowiska kościoła katolickiego i protestanckiego wobec nowej wersji oraz dyskusja nad nowoczesnością i tradycją we współczesnych tłumaczeniach Modlitwy Pańskiej. Studium pozwala pokazać w jaki sposób otwartość na zmiany w obszarze przekładu może spowodować poruszenie społeczne i konflikt, jeśli zmiany nie są dostosowane do aktualnych przekonań reprezentantów danej kultury.

 

Bibliografia

Ekenberg, Anders (1997) „Att nyöversätta liturgiska texter”. Signum, nr 3; 70–73.

Ekenberg, Anders (2007) Vår Fader eller Fader vår: Herrens bön i Bibel och gudstjänst. Uppsala: Svenska bibelsällskapet.

Furberg, Ingemar (1993) „Herrens bön och dess översättning”. Biblicum, nr 1993 (2); 57–59.

Kalin, Yngve (1997) „Om en varsam språklig revision av Herrens bön. Motion till kyrkomötet nr 1997:2”. [W:] Svenska kyrkan, Kyrkomötet 1997. Bihang 3–18. Register; 1–2.

Mårtensson, Eva (1988) „Förändringar i 1900-talets svenska – en litteraturgenomgång”. [W:] Eva Mårtensson, Jan Svensson (red.), Offentlighetsstruktur och språkförändring. Lund: Institutionen för nordiska språk; 101–217.

Rydbeck, Lars (2011) „Fader vår – vart är du på väg?”. Religionsvetenskaplig Internettidskrift, 11 (70) [pobrane z http://www.ctr.lu.se/fileadmin/user_upload/ctr/pdf/rit/11/70%20-%20Fader%20var.pdf. Data ostatniego dostępu: 03.04.2018].

Silfverling, Ulf (2004) Vår Herres bön [list do biskupa Andersa Arboreliusa. Materiał niepublikowany].

Sverker, Jonatan (2012) „Herrens bön – nya eller gamla?”. Dagen, 27.04.2012 [pobrane z http://www.dagen.se/livsstil/herrens-bon-nya-eller-gamla-1.114768. Data ostatniego dostępu: 03.04.2018].

Teleman, Ulf (1979) Språkrätt. Om skolans språknormer och samhällets. Lund: LiberLäromedel.

Vallquist, Gunnel (2004) „En mycket svensk bön, förvisso!”. Svenska Dagbladet, 12.04.2004 [pobrane z https://www.svd.se/en-mycket-svensk-bon-forvisso. Data ostatniego dostępu: 03.04.2018].

Węgrzyniak, Wojciech (b.d.) I nie wódź nas na pokuszenie (?) [prezentacja do wykładu, pobrane z http://www.wegrzyniak.com/2278-wyklad-o-nie-wodz-nas-na-pokuszenie. Data ostatniego dostępu: 03.04.2018].

Åsberg, Christer (2011) „En bön med dubbelt tidsperspektiv”. Kyrkans tidning, 12.01.2011 [pobrane z http://www.kyrkanstidning.se/debatt/en-bon-med-dubbelt-tidsperspektiv. Data ostatniego dostępu: 03.04.2018].