Abstrakt
Artykuł przedstawia analizę porównawczą językowych obrazów świata „wyłaniających” się z polskich i angielskich tekstów prasowych relacjonujących coming out polskiego księdza. Wykorzystany tu model językowego obrazu świata wg Jamesa Underhilla (np. 2011) zakłada wielowymiarowość tego zjawiska, obejmującego nie tylko zakodowany w systemie danego języka sposób postrzegania i konceptualizowania rzeczywistości, ale także wymiary osobisty, ideologiczny i związany z perspektywą mówiącego. Analiza tekstów na ww. temat w odniesieniu do tych właśnie wymiarów pozwala określić, na ile „wyłaniające się” z nich obrazy są do siebie podobne, a na ile różne. Zebrane artykuły prasowe traktują o tym samym wydarzeniu, ale ponieważ powstały w dwóch różnych kontekstach kulturowych, należy spodziewać się odmiennych „oglądów” sytuacji. Analiza porównawcza rzuca światło na istotę tych różnic oraz prowadzi do refleksji nad ich uwarunkowaniami.
Bibliografia
Anusiewicz, Janusz(1994) Lingwistyka kulturowa: zarys problematyki. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Anusiewicz, Janusz (2004) „Problematyka językowego obrazu świata w poglądach niektórych językoznawców i filozofów niemieckich XX wieku”. [W:] Językowy obraz świata. Jerzy Bartmiński (red.) Lublin: Wydawnictwo UMCS; 261–289.
Bartmiński, Jerzy(2012) Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. Sheffield/Oakville: Equinox.
Bartmiński, Jerzy([2001] 2014) „O językowym obrazie świata Polaków końca XX wieku”. [W:] Polskie wartości w europejskiej aksjosferze. Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Marta Nowosad-Bakalarczyk, Sebastian Wasiuta (red.) Lublin: Wydawnictwo UMCS; 198–224.
Głaz, Adam (2014) „Koncepcja etnolingwistyki według Jamesa Underhilla”. [W:] Etnolingwistyka, t. 26. Jerzy Bartmiński (red.) Lublin: Wydawnictwo UMCS; 141–154.
Głaz, Adam (2017) „Współczesna lingwistyka kulturowa –w poszukiwaniu status quo”. [W:] Barwy słów. Studia lingwistyczno-kulturowe. Dorota Filar, Piotr Krzyżanowski (red.) Lublin: Wydawnictwo UMCS; 165-180.
Grzegorczykowa, Renata ([1999] 2004) „Pojęcie językowego obrazu świata”. [W:] Językowy obraz świata. Jerzy Bartmiński (red.) Lublin: Wydawnictwo UMCS; 39–46.
Humboldt, Wilhelm von (1836/2002) O myśli i mowie: wybór pism z teorii poznania, filozofii dziejów i filozofii języka [Über die Verscheidenheit des menschlichen Sprachbaues und ihren Einfluss auf die geistige Entwickelung des Menschengeschlechts. Berlin: Dümmler] [tłum. E. M. Kowalska]. Warszawa: PWN.
Sapir, Edward ([1921]1949) Language: An Introduction to the Study of Speech. New York:Harcourt, Brace & World.
Underhill, James W. (2009) Humboldt, Worldview and Language. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Underhill, James W. (2011) Creating Worldviews: Metaphor, Ideology and Language. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Wierzbicka, Anna (1992) Semantics, Culture and Cognition: Universal Human Concepts in Culture-Specific Configuration. Nowy Jork: Oxford University Press.
Wiraszka, Łukasz (2015) Kategoria punktu widzenia w przekładzie ustnym z perspektywy językoznawstwa kognitywnego. W relacji język polski –język angielski. Kraków: Universitas.
Whorf, Benjamin L. ([1956]/1984) Language, Thought and Reality: Selected Writings. J. B. Carroll (red.) Cambridge, MA: MIT Press