Abstrakt
Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na postawione w tytule pytanie. Puntem wyjścia jest przegląd językoznawczych koncepcji gatunku mowy o nachyleniu strukturalnym, funkcjonalnym, wreszcie kognitywnym oraz próba odniesienia kognitywnej koncepcji prototypu Ronalda Langackera do wyżej wymienionych ujęć wyrosłych na gruncie polskiej tekstologii. Jako egzemplifikacja analizowanych koncepcji gatunku służą dwie współczesne wersje o Kopciuszku. Na ich przykładzie autorzy starają się odpowiedzieć na pytanie, dlaczego należą do gatunku bajki w świetle przywoływanych koncepcji oraz co nowego, w zakresie genologii, przynieść może aplikacja koncepcji Ronalda Langackera.
Bibliografia
Bachtin, Michaił ([1979] 1986) Estetyka twórczości słownej. [Èstetika slovesnogo tvorčestva. Tłum. Danuta Ulicka]. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Balcerzan, Edward (1999) „W stroną genologii multimedialnej”. Teksty Drugie, nr 6; 7-24.
Bartmiński, Jerzy (1992) „Tekst folkloru jako przedmiot folklorystyki”. [W:] Henryk Markiewicz, Janusz Sławiński (red.), Nowe problemy metodologiczne literaturoznawstwa. Kraków: Wydawnictwo Literackie; 246–271.
Cap, Piotr i Urszula Okulska (2013) „Analyzing genres in political communication. An introduction”. [W:] Piotr Cap, Urszula Okulska (red.), Analyzing Genres in Political Communication. Theory and Practice. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company; 1–26.
Duszak, Anna (1998) Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Gajda, Stanisław (2001) „Gatunkowe wzorce wypowiedzi”. [W:] Jerzy Bartmiński (red.), Współczesny język polski. Lublin: Wyd. UMCS; 255–268.
Głowiński, Michał (1967) „Gatunek literackie i problemy poetyki historycznej”. [W:] Maria Janion, Aniela Piorunowa (red.), Proces historyczny w literaturze i sztuce. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy; 84–98.
Grochowski, Grzegorz (2004) „Czy istnieje tekst poza gatunkiem?”. [W:] Danuta Ostaszewska (red.), Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2 Tekst a gatunek. Katowice: Wyd. UŚ; 20–28.
Langacker, Ronald W. (2008). Cognitive Grammar. A Basic Introduction. Oxford: Oxford University Press.
Langacker, Ronald W. (2009). Gramatyka kognitywna. Wprowadzenie [Cognitive Grammar. A Basic Introduction. Tłum. Elżbieta Tabakowska i inni] Kraków: Universitas.
Langacker, Ronald W. (2016) Nominal Structure in Cognitive Grammar. The Lublin Lectures. Edited by Adam Głaz, Hubert Kowalewski and Przemysław Łozowski (red.). Lublin: Maria Curie-Skłodowska University Press.
Langacker, Ronald W. (2017), “The functions of trees”. [W:] Przemysław Łozowski i Adam Głaz (red.), Route 66: from Deep Structures to Surface Meanings. A Festschrift for Henryk Kardela on his 66th Birthday. Lublin: Maria Curie-Skłodowska Press; 73–92.
Łozowski, Przemysław (2016) „W poszukiwaniu terminologii językoznawczej: system w czasach symbolu czy symbol na potrzeby systemu?”, Półrocznik Językoznawczy Tertium 1/1&2)/2016; 29–39. DOI: http://dx.doi.org/10.7592/Tertium2016.1.1&2.XXX
Ługowska, Jolanta (1981) Ludowa bajka magiczna jako tworzywo literatury. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Ługowska, Jolanta (1993) W świecie ludowych opowiadań. Teksty, gatunki, intencje narracyjne. Wrocław: Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego.
Propp, Władimir ([1928]1976) Morfologia bajki [Morfołogija skazki, tłum. W. Wojtyła-Zagórska]. Warszawa: Książka i Wiedza.
Propp, Władimir (2000) Nie tylko bajka, [wybór i tłumaczenie Danuta Ulicka]. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rzepnikowska, Iwona (2017) „Kopciuszek” http://bajka.umk.pl/slownik/lista-hasel/haslo/?id=82
Skwarczyńska, Stefania (1954) Wstęp do nauki o literaturze, t. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”.
Trzynadlowski, Jan (1983) „Zmienność i stałość gatunku literackiego”. [W:] Ewa Miodońska-Brokes, Adam Kulawik, Marian Tatara (red.) Genologia polska. Wybór tekstów, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 38–46.
Witosz, Bożena (2001) „Gatunek – sporny (?) problem współczesnej refleksji tekstologicznej”. Teksty Drugie, nr 5, 67–85.
Witosz, Bożena (2004) „Tekst i/a gatunek. Jeden czy dwa modele?”. [W:] Danuta Ostaszewska (red.) Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2 Tekst a gatunek. Katowice: Wyd. UŚ; 40–49.
Wojtak, Maria (2004) „Wzorce gatunkowe wypowiedzi a realizacje tekstowe”. [W:] Danuta Ostaszewska (red.) Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2 Tekst a gatunek. Katowice: Wyd. UŚ; 29–39.
Wójcicka, Marta (2010) Dawno to temu, już bardzo dawno… Formuły ramowe w tekstach polskiej prozy ludowej, Lublin: Wyd. UMCS.
Wójcicka, Marta (2017) „Bajka magiczna”. http://bajka.umk.pl/slownik/lista-hasel/haslo/?id=222
Żydek-Bednarczuk, Urszula (2001) „Typy, odmiany, klasy… tekstów. W poszukiwaniu kryteriów”. [W:] Bożena Witosz (red.) Stylistyka a pragmatyka. Katowice: Wyd. UŚ; 114–125.
Źródła internetowe
http://sciaga.pl/tekst/89555-90-nowoczesna_wersja_kopciuszka
meriam-webster online = https://www.merriam-webster.com/dictionary/baseline
http://www.etykawszkole.pl/baza-wiedzy-/materiay-edukacyjne/280-bajka-o-kociuszku-cakiem-inaczej