Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 5, No 2 (2020)

Individual Features in the Contemporary Polish Reportage: A Syntactic and Stylistic Study on the Basis of „Zabójca z miasta moreli: reportaże z Turcji” by Witold Szabłowski

Katarzyna Małgorzata Ostrowska

Abstrakt

The article deals with the individual features of language in the contemporary Polish reportage based on the text Zabójca z miasta moreli: reportaże z Turcji by Witold Szabłowski. The author presents both the statistical analysis and the stylistic peculiarities of this reportage which received a prestigious Beata Pawlak Award in 2011 and contains important components characteristic for the journalistic style. The author uses the traditional syntactic model of Zenon Klemensiewicz and takes into consideration Stanisław Jodłowski’s research achievements. According to the postulates of Anna Wierzbicka, Maria Rachwałowa, Stanisław Mikołajczak, and Marek Ruszkowski, she selects a sample of 200 utterances which are examples of such narrative constructions that strongly indicate subjectivity. In her research, firstly, she conducts a detailed analysis of the syntactic and statistical features of Szabłowski’s text in comparison with the style of the contemporary Polish reportage. Secondly, she draws attention to unique stylistic features indicating the reporting syntax. As a result, the author notices the following individual features of language in Zabójca z miasta moreli: reportaże z Turcji by Witold Szabłowski: 1) simple utterances and direct and indirect objects in the developed sentences, 2) developed clauses and adverbials, 3) objective hypotaxis, and 4) adverbial hypotaxis.

 

Bibliografia

Bobrowski, Ireneusz (1995) Gramatyka opisowa języka polskiego (Zarys modelu generatywno-transformacyjnego). Struktury wyjściowe. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.

Generator liczb losowych: [Retrieved from: https://www.naukowiec.org/kalkulatory/liczby-losowe.html. Date: 18.07.2020].

Głowiński, Michał (1973) „O powieści w pierwszej osobie.” [In:] Michał Głowiński (ed.) Gry powieściowe: szkice z teorii i historii form narracyjnych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; 59–76.

Gołąb, Zbigniew, Adam Heinz, Kazimierz Polański (1970a) “Hipotaksa (podrzędność).” [In:] Adam Heinz, Tadeusz Milewski (eds.) Słownik terminologii językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 233.

Gołąb, Zbigniew, Adam Heinz, Kazimierz Polański (1970b) “Parataksa (współrzędność).” [In:] Adam Heinz, Tadeusz Milewski (eds.) Słownik terminologii językoznawczej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 412.

Jaroszak, Zenobia (2003) Składnia i styl wypracowań licealistów. Słupsk: Wydawnictwo Pomorskiej Akademii Pedagogicznej w Słupsku.

Jodłowski, Stanisław (1976) Podstawy polskiej składni. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Klemensiewicz, Zenon (1969) Zarys składni polskiej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Klemensiewicz, Zenon (1982) “Problematyka składniowej interpretacji stylu.” [In:] Anna Kałkowska (ed.) Składnia, stylistyka, pedagogika językowa. Wybór prac. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 433–496.

Kniagininowa, Maria (1962) “Próba zastosowania metod statystycznych w badaniach stylistyczno-składniowych.” Język Polski 42 (1–2); 92–116.

Maślanka, Julian (1976) “Reportaż.” [In:] Julian Maślanka (ed.) Encyklopedia wiedzy o prasie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; 213–215.

Mikołajczak, Stanisław (1983) Składnia wybranych utworów Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Mikołajczak, Stanisław (1990) Składnia tekstów naukowych. Dyscypliny humanistyczne. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Niedzielski, Czesław (1985) “Reportaż.” [In:] Artur Hutnikiewicz, Andrzej Lam (eds.) Literatura polska XX wieku. Przewodnik encyklopedyczny. Vol. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; 280–282.

Pisarek, Walery (2007) O mediach i języku. Kraków: Universitas.

Pisarkowa, Krystyna (1984) Historia składni języka polskiego. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Rachwałowa, Maria (1986) Słownictwo tekstów naukowych. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Ruszkowski, Marek (1997) Główne tendencje syntaktyczne w polskiej prozie artystycznej dwudziestolecia międzywojennego. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego.

Ruszkowski, Marek (2004) Statystyka w badaniach stylistyczno-składniowych. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.

Rybka, Małgorzata (2002) Zamieszkać w zdaniu. O składni tekstów poetyckich Czesława Miłosza. Poznań: Wydawnictwo WiS.

Saloni, Zygmunt, Marek Świdziński (1985) Składnia współczesnego języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Sławiński, Janusz (1988) “Narracja.” [In:] Janusz Sławiński (ed.) Słownik terminów literackich. Vol. II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; 303.

Sławiński, Janusz (1988) “Reportaż.” [In:] Janusz Sławiński (ed.) Słownik terminów literackich. Vol. II. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; 431–432.

Szabłowski, Witold (2010) Zabójca z miasta moreli, Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.

Wierzbicka, Anna (1966) System składniowo-stylistyczny prozy polskiego renesansu. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Tokarski, Ryszard (1984) Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Topolińska, Zuzanna (1977) “Mechanizmy nominalizacji w języku polskim.” [In:] Zuzanna Topolińska (ed.) Studia gramatyczne I. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich; 175–212.

Wojtak, Maria (2010) Analiza gatunków prasowych: podręcznik dla studentów dziennikarstwa i kierunków pokrewnych. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Wolny-Zmorzyński, Kazimierz, Andrzej Kaliszewski, Wojciech Furman (2006) Gatunki dziennikarskie. Teoria. Praktyka. Język. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.

Wolny-Zmorzyński, Kazimierz (2004) Reportaż – jak go napisać? Poradnik dla słuchaczy studiów dziennikarskich. Warszawa: Wydawnictwa Szkole i Pedagogiczne.

Zagórski, Zygmunt (2006) “O sposobach badania składni i stylu tekstów.” [In:] Zygmunt Zagórski (ed.) Spisane słowa, formy i myśli. Studia z lat 1955-2001. Poznań: Wydawnictwo “Poznańskie Studia Polonistyczne”; 247–266.

Żak-Święcicka, Małgorzata (1993) Charakterystyka składniowa wypowiedzi dzieci w wieku przedszkolnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej.

Licencja Uznanie Autorstwa- Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych (CC BY-NC-ND). Autorzy zachowują prawa autorskie do swoich publikacji.