Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 7, No 2 (2022)

Kolor jako zjawisko komunikacyjne we współczesnym dyskursie publicznym na przykładzie manifestacji oraz kampanii społecznej

Teresa Uchman

Abstract

Tematem artykułu są komunikacyjne możliwości i znaczeniotwórczy potencjał koloru w dyskursie publicznym. Zakres analizowanego materiału wyznaczają dwa zdarzenia dyskursywne: Różowy Październik jako przykład kampanii społecznej oraz Czarny Protest jako przykład manifestacji społecznej. Celem badań jest określenie semiotycznej samodzielności barwy w komunikacie, funkcji koloru realizowanych w dyskursie publicznym oraz ocena zmian konotacyjnych barw motywowana współczesnymi aktywnościami społecznymi. W analizie została uwzględniona dodatkowo ocena semantyczna leksemu różowy i czarny. Materiał reprezentuje różnorodny charakter aktywności w domenie publicznej, którą tworzą doniesienia medialne w postaci tekstów multimodalnych w medium sieciowym. Zaprezentowane dane stanowią wybraną reprezentację warstwy werbalnej oraz kluczowych wizualnych desygnatów współwystępujących z kolorem w analizowanych zdarzeniach dyskursywnych. Badania pokazują zmiany w zakresie semantycznym leksemów, nazywających kolory oraz uwidaczniają korelację dyskursu medialnego z dyskursem publicznym. Efektem obserwacji i analizy jest wniosek o kontekstowo uwarunkowanej samodzielności znakowej barwy. W efekcie kolor zostaje określony jako wtórnie samodzielny system komunikacyjny w dyskursie publicznym.

References

Antos, Gerd, Roman Opiłowski (2015) „W drodze do lingwistyki obrazu. Kierunki rozwoju nowej subdyscypliny lingwistycznej”. Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs, 8; 11–36.

Czachur, Waldemar (2020) Lingwistyka dyskursu jako integrujący program badawczy. Wrocław: Atut Oficyna Wydawnicza.

Iedema, Rick ([2003] 2013) „Multimodalna analiza dyskursu: Resemiotyzacja na potrzeby dyskursów użytkowych”. [W:] Anna Duszak, Grzegorz Kowalski (red.), Systemowo-funkcjonalna analiza dyskursu. Kraków: Wydawnictwo Universitas; 197–227.

Kawka, Maciej (2016) „Dyskurs multimodalny – nowa kategoria badawcza?”. Zeszyty Prasoznawcze, 59 (2); 294-303.

Kozłowski, Krzysztof (2012) Kolory Rewolucji. Warszawa: Poltext.

Kress, Gunther (2010) Multimodality. A Social Semiotic Approach to Contemporary Communication. Londyn, Nowy Jork: Routledge.

Kress, Gunther, Theo van Leeuwen (2002) „Colour as a Semiotic Mode: Notes for a Grammar of Colour”. Visual Communication, 1(3); 343–368.

Lisowska-Magdziarz, Małgorzata (2019) Znaki na uwięzi. Od semiologii do semiotyki mediów. Kraków: Wydawnictwo Księgarnia Akademicka.

Pastoureau, Michel (2008) Black – The History of Colour. Princeton NJ: Princeton University Press.

Piekot, Tomasz (2016) Mediacje semiotyczne. Słowo i obraz na usługach ideologii. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie SEDNO.

Pisarek, Walery (2019) „Analiza treści przekazów. Procedura badawcza”. [W:] Małgorzata Kita, Iwona Loewe (red.), Język w prasie. Antologia. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 13-53.

Siuciak, Mirosława (2016) „Dyskurs publiczny w perspektywie diachronicznej”. [W:] Bożena Witosz, Katarzyna Sujkowska-Sobisz, Ewa Ficek (red.), Dyskurs i jego odmiany. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 350–357.

Steciąg, Magdalena (2019) „Reprezentacja czy iluzja? Dyskurs manifestacji publicznych kobiet w Polsce”. [W:] Bernadetta Ciesek-Ślizowska, Beata Duda, Ewa Ficek, Katarzyna Sujkowska­Sobisz (red.), Reprezentacje świata w dyskursach (modele, obrazy, wizje). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego; 140–152.

Stöckl, Hartmut (2015) „Czytanie tekstów językowo-obrazowych? Elementy kompetencji podstawowej”. [W:] Roman Opiłowski, Józef Jarosz, Przemysław Staniewski (red.), Lingwistyka mediów. Antologia tłumaczeń. Wrocław: Atut Oficyna Wydawnicza; 113–138.

Tokarski, Ryszard ([1995] 2004) Semantyka barw we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

van Leeuwen, Theo (2011) The Language of Colour. An Introduction. Londyn, Nowy Jork: Routledge.

Wójcicka, Marta (2022) „Rola pamięci zbiorowej w dyskursie medialnym (na przykładzie Strajku Kobiet)”. [W:] Iwona Hofman, Danuta Kępa-Figura (red.), Współczesne Media t.2: Współczesne dyskursy medialne. Lublin: Wyd. UMCS; 17-32.

Słowniki:

WSJP PAN – Żmigrodzki, Piotr (red.) (2020) Wielki słownik języka polskiego PAN [online: https://www.wsjp.pl/; data dostępu: 01.03.2022 r.]