Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 1, No 1 & 2 (2016)

Lingwista wobec języka uczuć

Elżbieta Felicja Laskowska

Abstrakt

Celem referatu jest zebranie dotychczasowych sposobów rozumienia zagadnienia języka uczuć przez lingwistów oraz zaproponowanie sposobu opisu języka uczuć. Zagadnienie to było przedmiotem zainteresowania takich badaczy jak Wierzbicka, Grabias, Nowakowska-Kempna, Awdiejew, Habrajska, Pajdzińska, Data. Biorąc pod uwagę poziomy języka, uwzględniane w gramatyce komunikacyjnej, autorka rozważa zjawiska nazywanie uczuć oraz ich wyrażania. Nazywanie mieści się na poziomie ideacyjnym, Wyrażanie – na poziomie interakcyjnym. Badając wypowiedzi pod względem języka uczuć, zauważyć można, że nie zawsze łatwo jest wskazać granicę między wymienionymi poziomami. Trudności te związane są przede wszystkim z dwiema kwestiami. Pierwsza z nich polega na wykorzystaniu nazw uczuć do ich wyrażania, mamy wtedy do czynienia z wyrażaniem uczuć za pomocą ich nazywania. Druga kwestia to emotywne nacechowania nazw uczuć albo też emotywne nazywanie reakcji mogących świadczyć o uczuciu. Analiza wypowiedzi, zawierających nazywanie i wyrażanie uczuć dowodzi, że w różnych odmianach języka omawiane zjawisko występuje w bardzo różnych zakresach i przejawia się bardzo zróżnicowanymi środkami językowymi).

 

Bibliografia

Awdiejew, Aleksy (2004) Gramatyka interakcji werbalnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Data, Krystyna (2000) „W jaki sposób językoznawcy opisują emocje?”. [W:] Iwona Nowakowska-Kempna, Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz (red.) Język a kultura, tom 14. Uczucia w języku i tekście. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 245-252.

Laskowska, Elżbieta (2004 a) „Uczucia w języku”. [W:] Leszek Bednarczuk, Edward Stachurski, Tadeusz Szymański (red.) Annales Academiae Paedagogicae Cracovienses. Studia Liguistica II. Kraków; 213-221.

Laskowska, Elżbieta (2004 b) Dyskurs parlamentarny w ujęciu komunikacyjnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.

Laskowska, Elżbieta (2009) „Nazywanie i wyrażanie uczuć w języku”. [W:] Magdalena Hawrysz (red.) Zielonogórskie seminaria językoznawcze. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ; 351-361.

Nowakowska-Kempna, Iwona (1986). Konstrukcje zdaniowe z leksykalnymi wykładnikami predykatów uczuć. Katowice: Uniwersytet Śląski.

Pajdzińska, Anna (1999) „Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata”. [W:] Jerzy Bartmiński (red.) Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 83-101.