Abstrakt
Celem referatu jest zebranie dotychczasowych sposobów rozumienia zagadnienia języka uczuć przez lingwistów oraz zaproponowanie sposobu opisu języka uczuć. Zagadnienie to było przedmiotem zainteresowania takich badaczy jak Wierzbicka, Grabias, Nowakowska-Kempna, Awdiejew, Habrajska, Pajdzińska, Data. Biorąc pod uwagę poziomy języka, uwzględniane w gramatyce komunikacyjnej, autorka rozważa zjawiska nazywanie uczuć oraz ich wyrażania. Nazywanie mieści się na poziomie ideacyjnym, Wyrażanie – na poziomie interakcyjnym. Badając wypowiedzi pod względem języka uczuć, zauważyć można, że nie zawsze łatwo jest wskazać granicę między wymienionymi poziomami. Trudności te związane są przede wszystkim z dwiema kwestiami. Pierwsza z nich polega na wykorzystaniu nazw uczuć do ich wyrażania, mamy wtedy do czynienia z wyrażaniem uczuć za pomocą ich nazywania. Druga kwestia to emotywne nacechowania nazw uczuć albo też emotywne nazywanie reakcji mogących świadczyć o uczuciu. Analiza wypowiedzi, zawierających nazywanie i wyrażanie uczuć dowodzi, że w różnych odmianach języka omawiane zjawisko występuje w bardzo różnych zakresach i przejawia się bardzo zróżnicowanymi środkami językowymi).
Bibliografia
Awdiejew, Aleksy (2004) Gramatyka interakcji werbalnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Data, Krystyna (2000) „W jaki sposób językoznawcy opisują emocje?”. [W:] Iwona Nowakowska-Kempna, Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz (red.) Język a kultura, tom 14. Uczucia w języku i tekście. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 245-252.
Laskowska, Elżbieta (2004 a) „Uczucia w języku”. [W:] Leszek Bednarczuk, Edward Stachurski, Tadeusz Szymański (red.) Annales Academiae Paedagogicae Cracovienses. Studia Liguistica II. Kraków; 213-221.
Laskowska, Elżbieta (2004 b) Dyskurs parlamentarny w ujęciu komunikacyjnym. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Laskowska, Elżbieta (2009) „Nazywanie i wyrażanie uczuć w języku”. [W:] Magdalena Hawrysz (red.) Zielonogórskie seminaria językoznawcze. Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza UZ; 351-361.
Nowakowska-Kempna, Iwona (1986). Konstrukcje zdaniowe z leksykalnymi wykładnikami predykatów uczuć. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Pajdzińska, Anna (1999) „Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata”. [W:] Jerzy Bartmiński (red.) Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 83-101.