Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 5, No 2 (2020)

Obraz sacrum w utworach śpiewanych młodzieży na Zaolziu. Na przykładzie obrazu Boga, Jezusa, Maryi i postawy człowieka wobec świętości

Urszula Kolberová

Abstrakt

Tematem niniejszych rozważań stały się teksty utworów śpiewanych przez katolicką młodzież zaolziańską, a ściślej wyłaniający się z nich obraz sacrum (ściślej Boga, Jezusa, Maryi i postawy człowieka wobec świętości), jaki przedstawia się on młodemu człowiekowi terenów granicznych. Metoda badawcza wykorzystana do analiz zgromadzonego materiału opiera się na założeniach językowego obrazu świata. Obraz sacrum w polskich i czeskich utworach śpiewanych przez młodzież na Zaolziu zawiera ogólnie znany obraz Boga, Jezusa, Maryi. Bóg jest przed wszystkim dobry, wszechmogący, zgładza grzech, jest nieskończony, jest dla człowieka ojcem, opiekunem, a człowiek winien go wielbić jako stwórcę. Podobnie Jezus jest miłosierny i to poprzez niego prowadzi droga do Boga i zbawienia. Natomiast Maryja jest wielbiona przede wszystkim jako Matka Jezusa i Matka nas, ludzi. Ten ogólnie znany obraz sacrum dzięki pieśniom jest powtarzany i utrwalany. Teksty polskie i czeskie są do siebie zasadniczo podobne w ogólnym przedstawianiu sacrum, jego obrazie, jednak możemy zauważyć pewne różnice kulturowe, np. odwołania do Maryi jako Królowej Polski i ogólnie mocniej zarysowany obraz Maryi w polskich tekstach.

 

Bibliografia

Anusiewicz, Janusz (1994) Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Bartmiński, Jerzy (2012) Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Bartmiński, Jerzy (1999) „Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata”. [W:] Jerzy Bartmiński (red.) Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Bartmiński, Jerzy, Ryszard Tokarski (1986) „Językowy obraz świata a spójność tekstu”. [W:] Teresa Dobrzyńska (red.) Teoria tekstu. Zbiór studiów. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Grzegorczykowa, Renata (1999) „Pojęcie językowego obrazu świata”. [W:] Jerzy Bartmiński (red.) Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.

Kałamarz, Wojciech „Śpiewy religijne w liturgii Kościoła” [pobrane z:

http://spiewniksiedleckiego.pl/wp-content/uploads/spiewy-w- liturgii.pdf. Data ostatniego dostępu: 24.02.2020].

Michałowska, Teresa (2000) Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Monturzewska, Maria, Halina Kotarska (1990) Wybrane zagadnienia z psychologii muzyki. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne.

Mrowiec, Karol (1978) „Kryteria oceny pieśni kościelnych”. Ruch Biblijny i Liturgiczny, 3; 147–151.

Padacz, Władysław (1958) „Śpiew i muzyka kościelna w świetle statutów powojennych synodów diecezjalnych”. Ruch Biblijny i Liturgiczny, 11 (6); 498–506.

Pawlak, Ireneusz (1973) „Pieśń a piosenka religijna”. Msza święta, 9; 212.

Rojewski, Andrzej (2010) „Śpiew jednogłosowy i pieśń religijna w dokumentach Kościoła i polskich komentarzach z lat 1964–1986”. Annales Lublinenses pro Musica Sacra, 1; 357–368.

Sojka, Agnieszka (2008) Człowiek i Bóg w pieśni. Studium antropologiczno-pedagogiczne, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Wysocka, Agnieszka (2000) „Aktywność muzyczna młodzieży w niepublicznych szkołach podstawowych”. Edukacyjne dyskursy [pobrane z:

http://www.edukacyjne.dyskursy.univ.szczecin.pl/aktywnosc.htm. Data ostatniego

dostępu: 27.02.2020].

Ziemiański, Stanisław „Pieśń a piosenka” [pobrane z: http://muzyka-koscielna.pl/piesn-a-

piosenka/. Data ostatniego dostępu: 24.02.2020].