Abstrakt
The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of cultural linguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polish national culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and a publication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal Etnolingwistyka in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewed in cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part three presents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitive ethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition, viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing, conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application of this theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.
Bibliografia
Abramowicz, Maciej, Jerzy Bartmiński, (eds.) (1989) Tekst ustny – texte oral: struktura i pragmatyka, problemy systematyki, ustność w literaturze. Wrocław: Wiedza o kulturze.
Abramowicz, Maciej, Jerzy Bartmiński, Wojciech Chlebda (2009) „Językowo-kulturowy obraz świata Słowian na tle porównawczym. Założenia programu „A””. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 21. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 341‒342.
Adamowski, Jan Antoni (1999) Kategoria przestrzeni w folklorze. Studium etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Adamowski, Jan Antoni (ed.) (2005) Przestrzeń w języku i w kulturze (1‒2). Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Anusiewicz, Janusz (1988/1991 ) „Kulturowa teoria języka. Zarys problematyki”. [In:] Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński (eds.) Język a Kultura, vol. 1. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 21‒46. [reprint in: Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński (eds.) (1991) Język a Kultura, vol. 1. Podstawowe pojęcia i problemy. Wrocław: Wiedza o kulturze; 17‒30].
Anusiewicz, Janusz (1994) Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Anusiewicz, Janusz, Anna, Dąbrowska (eds.) (2000) Język a Kultura, vol. 13, Językowy obraz świata i kultura. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Anusiewicz, Janusz, Anna, Dąbrowska, Michael, Fleischer (2000) Językowy obraz świata i kultura. Projekt koncepcji badawczej. [In:] Janusz Anusiewicz, Anna Dąbrowska (eds.) Język a Kultura, vol. 13, Językowy obraz świata i kultura. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 11‒44.
Apresjan, Jurij (1994) „Naiwny obraz świata a leksykografia”. [“Native image of the world and lexicography”] (trans.) Joanna Berej, Anna Pajdzińska [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 6. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 5-\‒12.
Арутюнова, Нина [Arutjunova, Nina] (ed.) (1991) Логический анализ языка. Культурные концепты. Москва: Наука.
Bartmiński, Jerzy (1973) O języku folkloru. Wrocław: Ossolineum.
Bartmiński, Jerzy (ed.) (1980) Słownik ludowych stereotypów językowych. Zeszyt próbny. Wrocław.
Bartmiński, Jerzy (ed.) (1981) Pojęcie derywacji w lingwistyce. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński, Jerzy (1984) „Definicja leksykograficzna a opis języka”. [In:] Kazimierz Polański (ed.) Słownictwo w opisie języka. Katowice: UŚ; 9‒21.
Bartmiński, Jerzy (1988a) „Definicja kognitywna jako narzędzie opisu konotacji”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Konotacja. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 169‒183.
Bartmiński, Jerzy (1988b) „Konwersatorium „Język a Kultura”. Projekt programu”. [In:] Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński (eds.) Język a Kultura, vol. I. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 7‒19. [reprint in: Anusiewicz, Janusz, Jerzy Bartmiński (eds.) (1991) Język a Kultura, vol. 1. Podstawowe pojęcia i problemy. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 9‒16].
Bartmiński, Jerzy (1988c) „Słowo wstępne”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, nr 1. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 5‒7.
Bartmiński, Jerzy (1990) „Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Językowy obraz świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 109‒127. [reprint in Bartmiński Jerzy (2006) Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS 2006; 76-88].
Bartmiński, Jerzy (ed.) (1993a) Pojęcie ojczyzny we współczesnych językach europejskich. Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej.
Bartmiński, Jerzy (1993b) „Wprowadzenie”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski. Wrocław: Wiedza o kulturze; 13‒23.
Bartmiński, Jerzy (ed.) (2001) „Język w kontekście kultury”. [In:] Współczesny język polski. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 13‒22.
Bartmiński Jerzy (ed.) (2001) Współczesny język polski. Lublin: Wydawnictwo UMCS (edition V in 2014).
Bartmiński, Jerzy (2003) „Miejsce wartości w językowym obrazie świata”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Język w kręgu wartości. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 59‒86.
Bartmiński, Jerzy (2005) „Koncepcja językowego obrazu świata w programie slawistycznych badań porównawczych”. [In:] Kwiryna Handke (ed.) Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej, vol. 40. Warszawa: PAN; 259‒280.
Bartmiński, Jerzy (2006) Językowe podstawy obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS. (edition V in 2012).
Bartmiński, Jerzy (2007) Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS. (edition II in 2009).
Bartmiński, Jerzy (2008a) „Polifoniczność tekstu czy podmiotu? Podmiot w dialogu z samym sobą”. [In:] Jerzy Bartmiński, Anna Pajdzińska (eds.) Podmiot w języku i kulturze. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 161‒183.
Bartmiński, Jerzy (2008b) „Etnolingwistyka, lingwistyka kulturowa, lingwistyka antropologiczna?”. [In:] Anna Dąbrowska (ed.) Język a Kultura, vol. 20. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 15‒33.
Bartmiński, Jerzy (2009) Jörg Zinken (ed.) Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. Sheffield i Oakville: CT Equinox.
Bartmiński, Jerzy (2013) “The Cognitive definition as a Text of Culture”. [In:] Adam Glaz, DavidDanaher, Przemyslav Lozowski (eds.) The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture. London: Versita; 161‒180.
Bartmiński, Jerzy (2014a) Polskie wartości w europejskiej aksjosferze. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński, Jerzy (2014b) „Narracyjny aspekt definicji kognitywnej”. [In:] Dorota Filar, Dorota Piekarczyk (eds.) Narracyjność języka i kultury. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 99‒115.
Bartmiński, Jerzy (2015) „Perspektywa semazjologiczna I onomazjologiczna w badaniach językowego obrazu świata”. [In:] Poradnik Językowy, nr 1. Warszawa; 14‒29.
Bartmiński, Jerzy (2016) „Słowa klucze, kulturemy, koncepty kulturowe”. [In:] Przegląd Humanistyczny, nr 3. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego; 21‒29.
Bartmiński, Jerzy (2018a) O profilowaniu pojęć z punktu widzenia etnolingwistyki kognitywnej. [In:] Agnieszka Libura, Daria Bębeniec, Hubert Kowalewski (eds.) Dociekania kognitywne, Kraków: Universitas; 13‒48.
Bartmiński, Jerzy (2018b) Język w kontekście kultury, czyli co dziś znaczy metafora „europejski dom”? Katowice: Wydawnictwo Naukowe Śląsk.
Bartmiński, Jerzy (2018c) In the circle of inspiration of Anna Wierzbicka: The cognitive definition – 30 years later (Moskwa, in press).
Bartmiński, Jerzy, Iwona Bielińska-Gardziel (2015) „Polski językowo-kulturowy obraz DOMU i jego profile”. [In:] Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Beata Żywicka (eds.) Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, vol. 1, DOM. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 89‒121.
Bartmiński, Jerzy, Iwona, Bielińska-Gardziel (2016) „15 lat Konwersatorium EUROJOS”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 28. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 317‒326.
Bartmiński, Jerzy, Barbara, Boniecka (eds.) (1998a) Tekst. Analizy i interpretacje. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński, Jerzy, Barbara, Boniecka (eds.) (1998b) Tekst. Problemy teoretyczne. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński Jerzy, Anna, Dąbrowska (2004) „O konwersatorium ‘Język a Kultura’ – z okazji jubileuszu”. [In:] Jerzy Bartmiński, Stanisława, Niebrzegowska-Bartmińska, Ryszard Nycz (eds.) Punkt widzenia w języku i w kulturze. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 359‒377.
Bartmiński, Jerzy, Monika, Grzeszczak (2014) „Jak rekonstruować kanon wartości narodowych i europejskich?”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 26. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 21‒44.
Bartmiński, Jerzy, Urszula Majer-Baranowska (eds.) (2005) Bariery i pomosty w komunikacji językowej Polaków. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński, Jerzy, Małgorzata, Mazurkiewicz-Brzozowska (eds.) (1993) Nazwy wartości: studia leksykalno-semantyczne, vol. 1. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński, Jerzy, Stanisława, Niebrzegowska (1998) „Profile a podmiotowa interpretacja świata”. [In:] Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski (eds.) Profilowanie w języku i w tekście. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 211‒223.
Bartmiński, Jerzy, Stanisława, Niebrzegowska-Bartmińska (2009) Tekstologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bartmiński, Jerzy, Stanisława, Niebrzegowska-Bartmińska, Ryszard, Nycz (eds.) (2004) Punkt widzenia w tekście i w dyskursie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński Jerzy, Anna, Pajdzińska (eds.) (2008) Podmiot w języku i kulturze. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bartmiński, Jerzy, Jolanta, Panasiuk (1993) Stereotypy językowe. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski. Wrocław: Wiedza o kulturze; 363‒387.
Bartmiński, Jerzy, Ryszard, Tokarski (1993) „Definicja semantyczna: czego i dla kogo?”. [In:] Jerzy, Bartmiński, Ryszard, Tokarski (eds.) O definicjach i definiowaniu. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 47‒61.
Bartmiński, Jerzy, Ryszard, Tokarski (eds.) (1993) O definicjach i definiowaniu. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Bielińska-Gardziel, Iwona (2009) Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie. Warszawa: SOW.
Boguta, Agnieszka (2010) Bibliografia analityczna „czerwonej serii”, 1981-2008. Tomy 1‒25. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Boryś, Wiesław (2005) Słownik etymologiczny języka polskiego. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Brzozowska, Małgorzata (2009) Etymologia a konotacja słowa. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Burszta, Wojciech (1986) Język a kultura w myśli etnologicznej. Warszawa: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
Burzyńska-Kamieniecka, Anna (ed.) (2016) Język a Kultura, vol. 26, Kulturowe uwarunkowania zachowań językowych. Tradycja i zmiana. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Chlebda, Wojciech (2010) Etnolingwistyka a leksykografia. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Czachur, Waldemar (ed.) (2017) Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Antologia. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Czerwiński, Maciej, Paweł,Nowak, Renata Przybylska (2010) Język IV Reczypospolitej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Dąbrowska, Anna (2017) „Język i kultura a glottodydaktyka”. [In:] Dorota Filar, Piotr Krzyżanowski (eds.) Barwy słów. Studia lingwistyczno-kulturowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 125-142.
Dubisz, Stanisław (ed.) (2003) Uniwersalny słownik języka polskiego. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
Etnolingwistyka (1988-2018) (ed.) Jerzy Bartmiński, vols?. 1‒30. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Gębal, Przemysław (2010) Dydaktyka kultury polskiej w kształceniu językowym cudzoziemców. Podejście porównawcze. Kraków: Universitas.
Gicala, Agnieszka (2018) Przekładanie obrazu świata. Językowy obraz świata w teorii i praktyce przekładu artystycznego. Kraków: Universitas.
Głaz, Adam, David, Danaher, Przemysław, Łozowski (eds.) (2013) The Linguistic Worldview: Ethnolinguistics, Cognition, and Culture. London: Versita.
Głaz, Adam (2015) „Etnolingwistyka daleka i bliska”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 27. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 7‒20.
Gryshkova, Nina (2014) „Leksem, pojęcie, stereotyp, koncept, znaczenie, idea – propozycja regulacji terminologicznych”. [In:] Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura (eds.) Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów. 3. Problemy eksplikowania i profilowania pojęć. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 21‒50.
Grzegorczykowa, Renata (1991) „Rola języka w tworzeniu kultury umysłowej”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Język a Kultura, vol. 1. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 61‒71.
Filar, Dorota, Dorota, Piekarczyk (eds.) (/2013/ 2014) Narracyjność języka i kultury. Literatura i media. Lublin: Wydawnictwo UMCS.nie przekład tylko reprint?
Grzegorczykowa, Renata (2011) „Jeszcze o rozumieniu JOS-u w perspektywie badań porównawczych: problem inwariantu pojęciowego”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 23. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 217‒225.
Grzegorczykowa, Renata, Anna, Pajdzińska (1996) Językowa kategoryzacja świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Grzeszczak, Monika (2015) Pojęcie demokracji i jego profilowanie w polskim i niemieckim dyskursie publicznym (1989‒2009). Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II.
Guz, Marzena (2012) Językowy obraz świata u wybranych przedstawicieli lingwistyki niemieckiej, amerykańskiej i polskiej. Poznań: Rys.
Jakobson, Roman (1989) „Wspólny język lingwistów i antropologów”. [In:] Roman Jakobson, W poszukiwaniu istoty języka. Wybór pism, vol. 1. (ed.) Maria Renata Mayenowa. Warszawa: PIW; 471‒489.
Język a Kultura [seria wydawnicza], vol. 1-26, (1988-2016). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, obejmuje m.in.:
Vol. 1. (1991) Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński (eds.) Podstawowe pojęcia i problemy.
- 2. (1991) Jadwiga Puzynina, Jerzy Bartmiński (eds.) Zagadnienia leksykalne i aksjologiczne;
Vol. 3. (1991) Jadwiga Puzynina, Janusz Anusiewicz (eds.) Wartości w języku i tekście;
Vol. 4. (1991) Renata Grzegorczykowa, Jerzy Bartmiński (eds.) Funkcje języka i wypowiedzi;
Vol. 5. (1992) Janusz Anusiewicz, Franciszek Nieckula (eds.) Potoczność w języku i w kulturze;
Vol. 6. (1992) Janusz Anusiewicz i Małgorzata Marcjanik (eds.) Polska etykieta językowa;
Vol. 7. (1992) Jolanta Maćkiewicz, Janusz Siatkowski (eds.) Kontakty języka polskiego z innymi językami na tle kontaktów kulturowych;
Vol. 8. (1992) Iwona Nowakowska-Kempna (ed.) Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej;
Vol. 9. (1994) Janusz Anusiewicz, Kwiryna Handke (eds.) Płeć w języku i kulturze;
Vol. 10. (1992) Janusz Anusiewicz, Bogdan Siciński (eds.) Języki subkultur;
Vol. 11. (1994) Janusz Anusiewicz, Bogdan Siciński (eds.) Język polityki a współczesna kultura polityczna;
Vol. 12. (1998) Janusz Anusiewicz, Jerzy Bartmiński (eds.) Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne;
Vol. 13. (2000) Anna Dąbrowska, Janusz Anusiewicz (eds.) Językowy obraz świat i kultura. Itd.
JKW (2003) – Jerzy Bartmiński (ed.) Język w kręgu wartości. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
JWP (2006) – Jerzy Bartmiński (ed.) Język, wartości, polityka. Zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce. Raport z badań empirycznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Казлоўская-Дода, Ядвіга [Kazlouskaya-Doda, Yadviha] (2015) Паняцце „дом” у сучаснай беларускай мове. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Krzeszowski, Tomasz (1994) „Parametr aksjologiczny w przedpojęciowych schematach wyobrażeniowych”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 6. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 29‒51.
Krzyżanowski, Piotr, Paweł Nowak (eds.) (2004) Manipulacja w języku. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
LASiS 1 (2015) – Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Beata Żywicka (eds.) Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, vol. 1, DOM. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
LASiS 3 (2016) – Jerzy Bartmiński, Małgorzata Brzozowska, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska (eds.) Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, vol. 3. PRACA. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
LASiS 5 (2017) – Sotirov, Petar, Dejan Ajdačić (eds.) Leksykon aksjologiczny Słowian i ich sąsiadów, vol. 5, HONOR. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Lewicki, AndrzejMaria (1984) [Rec.] Słownik ludowych stereotypów językowych. Zeszyt próbny. Wrocław 1980. [In:] Mieczysław Szymczak (ed.) Poradnik Językowy, nr 9‒10. Warszawa – Łódź: PWN; 587‒592.
Lewicki, Andrzej, Maria (eds.) (1982) Stałość i zmienność związków frazeologicznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Lewicki, AndrzejMaria, Ryszard Tokarski (eds.) (1995) Kreowanie świata w tekstach. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Левицкий, Андрей, Сергей, Потапенко, Ольга, Воробьева [Levickij, Andrej, Sergej Potapenko, OlgaVorob’eva] (eds.) (2013) Лингвоконцептология: перспективные направления. Монография. Луганск: Изд-во ГУ „ЛНУ имени Тараса Шевченко”.
Ligara, Bronisława (2008) „Leksykultura w ujęciu Roberta Glissona a nauczanie kompetencji kulturowej”. [In:] Władysław Miodunka, Anna Seretny (eds.) W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego jako obcego u progu XXI wieku. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego; 51‒60.
Łozowski, Przemysław (2014) „Język a kultura w programie etnolingwistyki kognitywnej Jerzego Bartmińskiego. Między Sapirem a Malinowskim”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 26. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 155‒176.
Maksymiuk-Pacek, Beata, Stanisława, Niebrzegowska-Bartmińska (eds.) (2009) Bibliografia adnotowana lubelskiego zespołu etnolingwistycznego (until 2009). Lublin: Polihymnia.
Marcjanik, Małgorzata (1993) „Etykieta językowa”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski. Wrocław: Wiedza o kulturze; 270‒281.
Marczewska, Marzena (2002) Drzewa w języku i w kulturze. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej.
Miodunka, Władysław (ed.) (2004) Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Kraków: Universitas.
Nagórko, Alicja, Marek, Łaziński, Hanna, Burkhardt (2004) Dystynktywny słownik synonimów. Kraków: Universitas.
Nepop-Ajdaczyć Lidia (2007) Polska etnolingwistyka kognitywna. Kijów: CWP Uniwersytet Kijowski.
Nowak, Paweł, Ryszard, Tokarski (2007) Kreowanie światów w języku mediów. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Nowosad-Bakalarczyk, Marta (2009) Płeć a rodzaj gramatyczny we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Mussolf, Andreas (2017) „Analiza scenariuszy metaforycznych w ramach lingwistyki kulturowej”. [In:] Waldemar Czachur (ed.) Lingwistyka kulturowa i międzykulturowa. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego; 69-99.
Niebrzegowska, Stanisława (1995) Polski sennik ludowy. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Niebrzegowska, Stanisława (1996) „Świat wartości sennika ludowego”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 8. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 99‒112.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2004a) „Pojęcie wzorca tekstu a modelująca funkcja motywu”. [In:] Maria Wojtak, Małgorzata Rzeszutko (eds.) W kręgu wiernej mowy. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 283‒299.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2004b) „Badania etnolingwistyczne w Lublinie”. [In:] Zofia Krążyńska, Zdzisław Zagórski (eds.) Poznańskie Spotkania Językoznawcze, vol. 13. Poznań: Wydawictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk; 7989.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2007) Wzorce tekstów ustnych w perspektywie etnolingwistycznej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2009) „Lubelski zespół etnolingwistyczny – jego historia i program badawczy”. [In:] Beata Maksymiuk-Pacek, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska (eds.) Bibliografia adnotowana lubelskiego zespołu etnolingwistycznego (until 2009). Lublin: Polihymnia; 7‒19.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2013) „Projekt badawczy (ETNO)EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 25; Lublin: Wydawnictwo UMCS; 267‒281.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2014) „Od separacyjnego do holistycznego opisu językowego obrazu świata. Na marginesie dyskusji nad kształtem artykułów w „Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów””. [In:] Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura (eds.) Wartości w językowo–kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, vol. 3. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 71‒102.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2015) „O profilowaniu językowego obrazu świata”. [In:] Poradnik Językowy nr 1. Warszawa; 30‒44.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława (2017) „Czy definicja kognitywna jest definicja otwartą?”. [In:] Dorota Filar, Piotr Krzyżanowski (eds.) Barwy słów. Studia lingwistyczno-kulturowe. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 549‒571.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława, Marta, Nowosad-Bakalarczyk, Tomasz, Piekot (eds.) (2015) Działania na tekście: przekład – redagowanie – ilustrowanie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława, Marta, Nowosad-Bakalarczyk, Tomasz, Piekot (eds.) (2015) Działania na tekście w edukacji szkolnej i uniwersyteckiej. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Niebrzegowska-Bartmińska, Stanisława, Joanna, Szadura, Mirosław, Szumiło przy udziale Janusza Kłapcia (2014) Historia mówiona w świetle nauk humanistycznych i społecznych. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
NWwJE (2017) – Iwona Bielińska-Gardziel, Małgorzata Brzozowska, Beata Żywicka (eds.) Nazwy wartości w językach europejskich. Raport z badań empirycznych. Przemyśl: Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska.
Pajdzińska, Anna, Piotr, Krzyżanowski (eds.) (1999) Przeszłość w językowym obrazie świata. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Pajdzińska, Anna, Ryszard, Tokarski (eds.) (2010) Relatywizm w języku i kulturze. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Pajdzińska, Anna, Ryszard, Tokarski (eds.) (2001) Semantyka tekstu artystycznego. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Palmer, Gary (1996) Toward a Theory of Cultural Linguistics. Austin: University Texas Press.
Peeters, Bert (2015) Language, culture and values: towards an ethnolinguistics based on abduction and salience. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 27. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 47‒62.
PSWP (2001) Zgółkowa Halina (ed.) Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz.
Putnam, Hilary (ed.) (1975) Mind, Language and Reality. Philosophical papers, vol.2. Cambridge: Cambridge University Press.
Puzynina, Jadwiga (1992) Język wartości. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
PWJK (2004) – Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Ryszard Nycz (eds.) Punkt widzenia w języku i w kulturze. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Руденко, Елена [Rudenko, Elena] (2014) Этнолингвистика без границ. Введение в лингвистическую антропологию. Минск: БГУ.
Толстой, Никита [Tolstoj, Nikita] (ed.) (1995‒2012) Славянские древности: Этнолингвистический словарь. Москва: Международные отношения.
SSiSL (2017) Jerzy Bartmiński, Stanisława Niebrzegowska (eds.) Słownik stereotypów i symboli ludowych, vol. 1, Kosmos, cz. 1-4. Lublin 1996‒2012, vol. 2, Rośliny, cz. 1, Zboża. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Степанов, Юрий [Stepanov, Jurij] (1997) Константы. Словарь русской культуры. Опыт исследования. Москва: Школа „Языки русской культуры”.
Szadura, Joanna (2017) Czas jako kategoria językowo-kulturowa w polszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Tabakowska, Elżbieta (2004) Językoznawstwo kognitywne a poetyka przekładu. Kraków: Universitas.
Tokarski, Ryszard (1993) „Słownictwo jako interpretacja świata”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski. Wrocław: Wiedza o kulturze; 335‒362.
Tolstaja, Svetlana (2006) „Постулаты московской этнолингвистики”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 18. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 7-27.
Толстая, Светлана [Tolstaja, Svetlana] (2008) „Труд и мука” [In:] Пространство слова. Лексическая семантика в общеславянской перпективе. Москва: Индрик; 114‒120.
Толстая, Светлана [Tolstaja, Svetlana] (2013a) „Никита Ильич Толстой и его путь к этнолингвистике”. [In:] Светлана Толстая, Татьяна Агапкина (eds.) Ethnolinguistica Slavica. К 90-летию академика Никиты Ильича Толстого. Москва: Индрик; 10‒25.
Толстая, Светлана [Tolstaja, Svetlana] (2013b) „Коды культуры и культурные концепты” [In:] Толстая, Светлана Толстой, Никита. Славянская этнолингвистика: вопросы теории. Москва: Институт славяноведения РАН; 109‒113.
Tolstoj, Nikita (1992) „Język a kultura: niektóre zagadnienia słowiańskiej etnolingwistyki”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 5. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 15‒25.
Topolińska, Zuzanna (2018) „Praca w języku polskim i macedońskim”. [In:] Arkadiusz Bagłajewski, Jerzy Bartmiński, Monika Łaszkiewicz, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska (eds.) Praca ludzka w perspektywie interdyscyplinarnej. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 325‒350.
Underhill, James (2012) Ethnolinguistics. Cambridge: Cambridge University Press.
Underhill, James (2014) „Tłumacząc home i homeland. Od poetyki do polityki”. [“Translating home and homeland. From poetics to politics”] (trans.) Adam Głaz [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 26. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 87-105.
Воробьев, Владимир [Vorob’ev, Vasiliy] (2008) Лингвокультурология. Москва: РУДН.
Wierzbicka, Anna (1993) „Nazwy zwierząt”. [In:] Jerzy Bartmiński, Ryszard Tokarski (eds.) O definicjach i definiowaniu. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 251‒267.
Wierzbicka, Anna ([1997] 2007) Słowa klucze. Różne języki – różne kultury. [Understanding Cultures through Their Key Words. English, Russian, Polish, German, and Japanese. Oxford: Oxford University Press] (trans.) Izabela Duraj-Nowosielska. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
WJOSS 1 (2013) Maciej Abramowicz, Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel (eds.) Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów: 1. Analizy semantyczne domu, pracy, ojczyzny, wolności i in. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
WJOSS 2 (2014) Jerzy Bartmiński, Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska (eds.) Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów: 2. Wokół europejskiej aksjosfery. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
WJOSS 3 (2014) Iwona Bielińska-Gardziel, Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura (eds.) Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów: 3. Problemy eksplikowania i profilowania pojęć. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
WJOSS 4 (2018) Stanisława Niebrzegowska-Bartmińska, Joanna Szadura, Beata Żywicka (eds.) Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów: 4. Słownik językowy – leksykon – encyklopedia w programie badań porównawczych, vol. 4. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
WJP (1993) Jerzy Bartmiński (ed.) Encyklopedia kultury polskiej XX wieku. Współczesny język polski. Wrocław: Wiedza o kulturze.
Зализняк, Анна, Ирина, Левонтина, Алексей, Шмелев [Zaliznjak, Anna, Irina, Levontina, Aleksej, Šmelev] (2005) Ключевые идеи русской картины мира. Москва: Языки славянской культуры.
Zarzycka, Grażyna (2004) „Mały leksykon kultury polskiej dla cudzoziemców”. [In:] Władysław Miodunka (ed.) Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Kraków: Universitas; 151‒160.
Zgółka, Tadeusz (2006) „Etnolingwistyka praktyczna”. [In:] Jerzy Bartmiński (ed.) Etnolingwistyka, vol. 18. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 129‒134.
Zinken, Jörg (2004) „Metaphors, stereotypes, and the linguistic picture of the world: Impulses from the Etnolinguistic School of Lublin”. [In:] Metaphorik.De, nr 7; 115‒136.
Zinken, Jörg (2009) „The Ethnolinguistic School of Lublin and Anglo-American Cognitive Linguistics”. [In:] Bartmiński Jerzy, Aspects of Cognitive Ethnolinguistics. London & Oakville: Equinox Publishing; 1‒5.
Żmigrodzki, Piotr (2010) „Definicja leksykograficzna a opis języka – ćwierć wieku później. Jeszcze o roli naiwnego obrazu świata w definiowaniu”. [In:] Wojciech Chlebda (ed.) Etnolingwistyka a leksykografia. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego; 33‒40.
Żuk, Grzegorz (2010) Twierdza czy wspólnota? Europa w polskim dyskursie publicznym. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Żywicka, Beata (2007) Miejsca i wartości. Zmiany w językowym obrazie przestrzeni we współczesnej polszczyźnie. Lublin: Polihymnia.