Abstrakt
Wobec hipotezy “ucieleśnienia” (embodiment), powstaje pytanie w jakim stopniu ucieleśnienie wpływa na język, czyli jaka jest podstawa doświadczeniowa (experiential basis) w szczególności języka metaforycznego. Pytanie to pozostało dotychczas bez odpowiedzi. Podstawowym rozróżnieniem w naszej egzystencji jest podział na świat fizyczny i abstrakcyjny. Świat fizyczny to świat przedmiotów. Analiza pojęć abstrakcyjnych (w tym artykule to MYŚL) pokazuje, że ostateczną, pierwotną podstawą doświadczeniową (domeną źródłową) metaforyzacji jest świat przedmiotów fizycznych (myśli można mieć, pozbierać, rzucić, podsunąć, myśl może się rodzić, może kogoś uderzyć, porazić, strzelić do głowy, nasuwać się, przebiegać przez głowę, z myślami można się bić, itd.). Podział na świat przedmiotów fizycznych i bytów abstrakcyjnych jest podstawą nowej typologii metafor opartej na hipotezie, że schemat przedmiotu jest pierwotną i ostateczną domeną źródłową (podstawą doświadczeniową) nie podlegającą dalszej metaforyzacji. Taka teza pozwala także na przedstawienie pewnych sugestii filogenetycznych odnoszących się do myślenia abstrakcyjnego w ogóle.
Bibliografia
Aquinas, T. (1265–1274 [2006]). Summa Theologica (The Summa Theologica of St. Thomas Aquinas, 2nd and Rev. Ed. 1920.
Chamberlain, D. (n.d.). The fetal senses: A classical view. (Retrieved on August 21, 2015 from https://birthpsychology.com/free-article/fetal-senses-classical-view).
Debatin, B., T.R. Jackson & D. Steuer (eds.). (1997). Metaphor and Rational Discourse. Tübingen: Max Niemeyer Verlag.
Gibbs, R.W. Jr. (1996). Why many concepts are metaphorical. Cognition, 61, 309–319.
Goldberg, A. (ed.). Conceptual Structure, Discourse and Language. Stanford, CA: CSLI Publications.
Górska, E. & G. Radden (eds.). (2005). Metonymy – Metaphor – Collage. Warsaw: Warsaw University Press.
Grady, J., Taub, S. & P. Morgan. (1996). Primitive and compound metaphors. In A. Goldberg (ed.). 1996: 177–187.
Hampe, B. (ed.). (2005). From Perception to Meaning: Image schemas in cognitive linguistics. Berlin New York: Mouton de Gruyter.
Johnson, M. (1987). The Body in the Mind: The Bodily Basis of Meaning, Imagination, and Reason. Chicago: The University of Chicago Press.
Katz, D. (1989). The World of Touch. Edited and translated by Lester E. Krueger. Hillsdale, N.J.: Lawrence Erlbaum Associates [German original 1925].
Kornas-Biela, D. (2011). Okres prenatalny [Prenatal period]. In J. Trempała (ed.). 2011: 147-171.
Kotarbiński, T. (1929 [1990]). Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk [Elements of the theory of knowledge, formal logic and methodology of the sciences]. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Krzeszowski, T. (1997). Angels and Devils in Hell. Warsaw: Wydawnictwo Energeia.
Lakoff, G. (1990). The Invariance Hypothesis: is abstract reason based on image-schemas? Cognitive Linguistics, 1–2, 39–74.
Lakoff, G. & M.Johnson. (1980 [2003]). Metaphors We Live By. Chicago: The University of Chicago Press.
Lakoff, G. & M. Turner. (1989). More than cool reason. A field guide to poetic metaphor. Chicago and London: The University of Chicago Press.
Langacker, R.W. (1982). Space grammar, analysability and the English passive. Language, 58, 22–80.
Langacker, R. (1993). Reference-point constructions. Cognitive Linguistics, 4, 1–38.
Łobacz, P., P. Nowak, & W. Zabrocki (eds.). (2009). Language, Science and Culture, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Miller, G.A. & P.N. Johnson-Laird. (1976). Language and Perception. Cambridge, MA: Harvard.
Ortony, A. (ed.). (1993) (2nd ed.). Metaphor and Thought. Cambridge: Cambridge University Press.
Popova, Y. (2005). Image schemas and verbal synaesthesia. In B. Hampe (ed.). 2005: 395–419.
Pöppel, E. & A.-L. Edingshaus. (1994). Geheimnisvoller Kosmos Gehirn. München: C. Bertelsmann Verlag.
Radden, G. (2005). The metaphor TIME AS SPACE across languages. In E. Górska & G. Radden (eds.). 2005: 99–120.
Reddy, M. (1979). The conduit metaphor: A case of frame conflict in our language about language. In A. Ortony (ed.). 1979: 164-201).
Santibáñez, F. (2002). The Object Image Schema and Other Dependent Schemas. Atlantis XXIV 2, 183-201.
Schneider, H.J. (1997). Metaphorically created objects: ’real’ or ’only linguistic’? In B. Debatin, T.R. Jackson & D. Steuer (eds.). 1997: 91-100.
Szwedek, Aleksander. (2009). Conceptualization of space and time. P. Łobacz, P. Nowak & W. Zabrocki, (eds.). 2009: 317-333.
Trempała J. (ed.). (2011). Psychologia rozwoju człowieka. Podręcznik akademicki. [The psychology of human development. An academic handbook].Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wittgenstein, L. (1953). Philosophical Investigations. Oxford: Basil Blackwell.