W artykule omówiono funkcjonujące w polszczyźnie nazwy prezerwatywy. Oglądowi towarzyszy perspektywa historycznojęzykowa. Autor przedstawia proces kształtowania się bogatej synonimii nazewniczej, sięgając do leksyki należącej do różnych rejestrów (odmian) języka. W tekście przywołano ilustracje tekstowe z XV wieku i stuleci późniejszych. Artykuł zawiera uwagi związane z etymologią poszczególnych określeń; uwydatnia momenty zapożyczania poszczególnych form i znaczeń z języków obcych.
Bańko, Mirosław (2003) Mały słownik wyrazów kłopotliwych. Warszawa: Wydawnictwo Nau-kowe PWN.
Bloch, Iwan (1929) Życie płciowe naszych czasów. (tłum.) Z. Bass. Lwów: Dr Maksymiljan Bodek. Księgarnia Nakładowa.
Collier, Aine (2007) The Humble Little Condom. A History. New York: Chelsea House Publishing.
Cryer, Max (2014) Is It True? The facts behind the things we have been told. Auckland: Exisle Publishing.
Dąbrowska, Anna (1992) Eufemizmy mowy potocznej. [W:] Anusiewicz J, Nieckula F. (red.) Język a kultura. Tom 5: Potoczność w języku i kulturze. Wrocław: Wydawnictwo Uniwer-sytetu Wrocławskiego.
Dąbrowska, Anna (1993) Eufemizmy współczesnego języka polskiego. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dąbrowska, Anna (1998) Słownik eufemizmów polskich, czyli w rzeczy mocno, w sposobie łagodnie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Dąbrowska, Anna (2008) „Zmiany obszarów podlegających tabu we współczesnej kulturze”. [W:] Dąbrowska A. (red.) Język a kultura. Tom 21: Tabu w języku i kulturze. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dłużniewski, Marceli (1855) Wyjawienie sposobu leczenia cholery bez wzywania lekarza, oraz sposobu uchronienia się przed nią. Lwów: Drukiem i nakładem M.F. Poremby
Dubisz, Stanisław (1999) „O seksie i seksualizmach” (przedmowa). [W:] Lewinson, Jacek (1999) Słownik seksualizmów polskich. Warszawa: Książka i Wiedza.
Giddens, Anthony (2005) Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnym społeczeństwie. (tłum.) A. Szulżycka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Giedroyć, Franciszek(1931) Polski słownik lekarski. T. 1, A-Ó. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, Instytutu Popierania Nauki.
Giedroyć, Franciszek(1933) Polski słownik lekarski. T. 2, P-Z. Warszawa: Wydawnictwo Kasy im. Mianowskiego, Instytutu Popierania Nauki
Grotjahn, Alfred (1930) Higjena ludzkiego rozrodu. Zarys praktycznej eugeniki. (red.) Janiszewski T. Warszawa: Polskie Towarzystwo Eugeniczne.
Hendrickson, Robert (2000) The Facts on File Encyclopedia of Word and Phrase Origins. New York: Checker Books.
Janicki, Kamil (2015) Epoka hipokryzji. Seks i erotyka w przedwojennej Polsce. Kraków: Znak.
Janusz, W. [brak imienia] (red.) (1848) Dokładny słownik francusko-polski podług najlepszych źródeł. Lwów: Nakładem E. Winiarza.
Kazimirski, Wojciech (red.) (1858) Dictionnaire français-polonais = Słownik francuzko-polski. Berlin: Księgarnia B. Behra.
Kołodziejek, Ewa (2005) Człowiek i świat w języku subkultur. Szczecin: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego.
Kruck, William E. (1981) „Looking for Dr Condom”. Publication of the American Dialect So-ciety. 66; 1–105.
Kurkiewicz, Stanisław (1906), Z docieków (studyów) nad życiempłciowem luźne osnowy (te-maty). 2. Szczegółowe odróżnienie czynności płciowych.Kraków: Drukarnia Związkowa
McNair Brian (2004) Seks, demokratyzacja pożądania i media, czyli kultura obnażania. (tłum.) E. Klekot. Warszawa: Muza.
Mieder, Wolfgang (1987) „Kondom – ein altes/neues Wort geht um. Eine etymologische Skizze”. Sprachspiegel. 43; 99–108.
Pacuła, Jarosław (2014) „O boskim doznaniu (erotycznym), anielskich przeżyciach (seksual-nych) i świętym zakazie (pracy po godzinach). Z zagadnień profanizacji słownictwa religijnego”. Świat i Słowo. 2(23); 285–312.
Polkowski[brak imienia](1853) O cholerze. Warszawa: Drukarnia J. Jaworskiego.
Przybylska, Renata (1987) Współczesne polskie słownictwo erotyczne. [W:] Preyzner M. (red.) Język. Teoria-Dydaktyka. Materiały VIII Konferencji Młodych Językoznawców-Dydaktyków. Karpacz, 3-6 III 1983. Kielce: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
Raudnitz,Leopold (1865) Siły leczące i skutki styryjskiego soku z ziół oraz zastosowanie tegoż szczegółowe do leczenia różnych chorób, (tłum. J. Spittal). Lwów: Drukarnia E. Winiarza
Rosenblum, Beniamin (1843) Przewodnik lekarski dla mężczyzn, czyli zbiór wiadomości i rad dotyczących aktu miłości fizycznej, skutków jej nadużycia, chorób wenerycznych, środków ustrzeżenia się od nich; niemocy męskiej, jej przyczyn i sposobów leczenia. Warszawa: Nakładem S. Orgelbranda.
Thundy, Zaharias P. (1985) „The Etymology of Condom”. American Speech. 60(2); 177–179.
Youssef, Henry (1993) „The history of the condom”. Journal of the Royal Society of Medicine. 86; 226–228.
