Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 3, No 2 (2018)

Refleksja metapoznawcza w procesie kształtowania sprawności pisania

Jan Bolesław Łompieś

Abstrakt

W artykule omówiona jest rola refleksji metapoznawczej i systematycznej praktyki pisania dla kształtowania sprawności tworzenia tekstów w języku obcym. Wychodząc od przedstawienia wybranych opinii i badań nad niskim poziomem pisania efektywnością kształcenia sztuki tworzenia tekstów pisanych autor podejmuje próbę weryfikacji hipotezy o pozytywnym wpływie refleksji metapoznawczej, a także praktyki systematycznego pisania, w tym także metodą freewriting, na rozwój sprawności pisania. Hipotezę autor stara się zweryfikować w toku własnych zajęć ze studentami, podczas których grupa studentów przez jeden semestr uczestniczyła w systematycznym pisaniu podczas zajęć oraz praktykowała sterowaną przez nauczyciela autorefleksję nad przebiegiem i oceną wyników własnych prac.            Ten quasi-eksperyment wstępnie wykazał pewien przyrost biegłości w pisaniu mierzonej długością tekstu w określonym czasie pisania oraz wzrost umiejętności autokorekty własnych tekstów kosztem jednak zwiększenia czasochłonności pracy tak studentów jak nauczyciela. Hipoteza wpływu wspomnianych czynników na wzrost sprawności pisania, także w aspekcie jakościowym, wymaga dalszych pogłębionych badań.

 

Bibliografia

Ajdukiewicz, K. (1985) Język i poznanie. Tom I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Bawej, I. (2008) „Pisemna forma komunikacji językowej w procesie nauki języka obcego” Linguistica Bidgostiana Nr 5/2008, 22-36.

Białecka-Pikul, M. (2012) Narodziny i rozwój refleksji nad myśleniem. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ciepielewska-Kaczmarek, L. (2011), Schreiben im frühen DaF-Unterricht – eine zu Unrecht vernachlässigte Fertigkeit?, in Studi Linguistici e Filologici Online 9.2, 267-289.

Czura, A. (2012) „Ocena koleżeńska w klasie językowej w gimnazjum – czy warto?”. Języki Obce w Szkole, 04/2012; 57-61.

Elbow, P. (1998), Writing Without Teachers. New York: Oxford.

Flavell, J.H. (1979), Metacognition and Cognitive Monitoring: A new area of cognitive-developmental inquiry. (w:) American Psychologist, vol. 34 (10), 906-911.

Frankiewicz, W. (1983), Technika swobodnych tekstów jako metoda kształcenia myślenia twórczego. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

Grodziński, E. (1976) Mowa wewnętrzna. Szkic filozoficzno-psychologiczny. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk.

Iluk, J. (2010) „Empirische Befunde zu Auswirkungen systematischer Schreibhandlungen im fortgeschrittenen FSU auf den Spracherwerb“. Studia Germanica Gedanensia nr 23/2010, 23-37.

Iluk, J. (2012) „Systematyczne pisanie. Jak wpływa na kompetencję komunikacyjną w języku obcym?”. Języki Obce w Szkole 4/2012, 17–25.

Jochimczyk, Magdalena 2016 Kształcenie sprawności pisania w wybranych podręcznikach do nauki języka niemieckiego Języki Obce w Szkole nr 2/2016, 21-28.

Kellogg, R.T. (1988), Attentional overload and writing performance: Effects of rough draft and outline strategies, (w:) Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition 14(2), 355–365.

Kellogg, R.T. (1994), The Psychology of Writing. New York.

Kellogg, R.T. (2006), Professional Writing Expertise, (w:) K.A. Ericsson et al. (red.), The Cambridge Handbook of Expertise and Expert Performance. New York, 389–402.

Kozielecki, J. (1986) Psychologiczna teoria samowiedzy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Krashen, S. Sy-ying Lee (2004) „Competence in Foreign Language Writing: Progress and Lacunae”. College and University Education, Summer 2004, volume 12, issue ; 10-14.

LaVague-Manty, Mika, Margaret Evans (2013) “Implementing Metacognitive Interventions in Disciplinary Writing Classes” [W: ] Matthew Kaplan, Naomi Silver, Danielle LaVague-Manty, Deborah Meizlish (red.) Using Reflection and Metacognition to Improve Student Learning, Sterling/Virginia; Stylus Publishing; 122-141.

Levy, M. (2010) Accidental Genius. Using Writing to Generate Your Best Ideas, Insight and Content. San Francisco/CA: Berrett-Koehler Publishers.

Lipińska, E. (2000) “Sprawność pisania w nauczaniu języka obcego”. Języki Obce w Szkole 5/2000; 10-19.

Lipińska, E. (2016) “Pisanie – sprawność niezbędna w kształceniu językowym”. Języki Obce w Szkole 2/2016; 9-14.

Pawłowska, A. (2013) „Zum Fremdsprachlichen Schreiben vor dem Hintergrund der einzelnen Sprachfertigkeiten am Beispiel des Deutschunterrichts auf der Fortgeschrittenenstufe“. Acta Neophilologica, XV (2); 74-88.

Szymankiewicz, K. (2013) „Kształtowanie refleksyjnych postaw przyszłych nauczycieli języka francuskiego – rola internetowego, dydaktycznego forum dyskusyjnego” Języki Obce w Szkole, nr 1/2013, 46-51.

Szymczak, J. (2009) „Bycie (stawanie się) refleksyjnym nauczycielem. Perspektywa socjokulturowa” Forum Dydaktyczne, 5-6/2009; 50-58.

Teller, J. (2016) „Are we teaching composition all wrong?” The Chronicle of Higher Education (03.10.2016) [pobrane z https://www.chronicle.com/article/Are-We-Teaching-Composition/237969. Data ostatniego dostępu: 30.06.2018].

Wysocka, M. (2003) Profesjonalizm w nauczaniu języków obcych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Wrycza-Bekier, J. (2011), Kreatywna praca dyplomowa. Gliwice: Wydawnictwo Helion.

Zdybel, D. (2015), Metapoznanie – ukryty wymiar kompetencji uczenia się, (w:) J. Uszyńska-Jarmoc/ M. Bilewicz (red.), Kompetencje kluczowe dzieci i młodzieży. Teoria i badania. Warszawa, 54-70.