Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 2, No 2 (2017)

Tłumaczenie i weryfikacja napisów w filmach i przedstawieniach teatralnych

Paweł Dominik Madej

Abstrakt

Badanie napisów jest młodą dyscypliną naukową. Nie ma wielu publikacji analizujących i prezentujących kwestię tłumaczenia audiowizualnego, w szczególności napisów filmowych/ teatralnych. Dlatego nie ma wielu źródeł istotnych informacji dotyczących problemu. Przykłady zawarte w tym tekście pochodzą z autorskiej obserwacji filmów i spektakli teatralnych. Autor odwołuje się do badań przeprowadzonych wśród kinomanów podzielonych na trzy grupy – osoby z wykształceniem filologicznym, osoby z wykształceniem uniwersyteckim oraz osoby bez wykształcenia uniwersyteckiego. Tekst dotyczy także napisów z przedstawień teatralnych (Teatr Dramatyczny, Teatr Studio, Nowy Teatr). Wybrano następujące spektakle. Kabaret J. Kandera, Rosyjski kontrakt Andrieja Płatonowa. Ciekawy przypadek psa wieczorową porą Simona Stephensa, Biedny Ja, Suka i Jej nowy koleś Michała Walczaka, Nasza klasa autorstwa Tadeusza Słobodzianka oraz Bent Martina Shermana. W kolejnych częściach artykułu autor przedstawia realia dotyczące etapów tworzenia napisów filmowych lub przygotowania nadtytułów teatralnych i ich weryfikacji. Odpowiada na pytanie, kto, kiedy i jak ocenia te napisy.

 

Bibliografia

Bogucki, Ł., 2004, A Relevance Framework for Constraints on Cinema Subtitling, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.

Bogucki, Ł., The Constraint of Relevance in Subtitling The Journal of Specialised Translation, http://www.jostrans.org/issue01/art_bogucki_en.php dostęp czerwiec 2007.

Brajerska-Mazur, A., 2003, “Trzy poziomy trudności w przekładzie z języka angielskiego na język polski”, [w:] Duda, H., Klimkowski, K., Sokolowski, R., eds., Warsztaty Translatorskie/Workshop on Translation III, Lublin/Ottawa: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego and Slavic Research Group University of Ottawa Publishing House, s. 31-51.

Carroll, M., & Ivarsson, J., 1998, “Code of Good Subtitling Practice”, http://www.esist.org/ESIST%20Subtitling%20code.htm

Díaz C., J. & Remael, A, 2007, Audiovisual Translation: Subtitling. Manchester: St. Jerome.

Duda, H., Klimkowski, K., Sokoloski, R., eds., 2003, Warsztaty Translatorskie/ Workshop on Translation volume I, II, III, Lublin/Ottawa: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego and Slavic Research Group University of Ottawa Publishing House.

Gutt, E.-A., 2004, Dystans kulturowy a przekład, Kraków: Universitas.

Le Hégaret, P., „Mission”, Timed Text Working Group, 2013.

Hejwowski, K., 2005, Kognitywno-komunikacyjna teoria przekładu, Warszawa: Państwowe Wydawnictwa Naukowe.

Künstler, I., & Butkiewicz, U., 2012, Napisy dla osób niesłyszących i słabosłyszących – zasady tworzenia. http://kulturabezbarier.org/container/Publikacja/Napisy%20dla%20nieslyszacych%20-%20zasady%20tworzenia%20-%202014.pdf

Sperber, D., Wilson D., 1986, Relevance. Communication and Cognition, Basil: Blackwell Limited.

Tomaszkiewicz, T., 2006, Tłumaczenie audiowizualne, Warszawa: PWN.

Toury, G., 1995, Descriptive Translation Studies and Beyond, Amsterdam: John Benjamins.

Szarkowska, A., Krejtz, I., Kłyszejko, Z., & Wieczorek, A., 2011, “Verbatim, standard, or edited? Reading patterns of different captioning styles among deaf, hard of hearing, and hearing viewers”. American Annals of the Deaf 156 (4).

Venuti, L., 1995, The Translator’s Invisibility: A History of Translation, London/New York: Routledge.