Abstrakt
W artykule bliżej przedstawiono temat tłumaczenia teatralnego, które w ostatnich latach podlega dynamicznemu rozwojowi. Tłumaczenie teatralne to rodzaj tłumaczenia artystycznego, które umożliwia społeczności Głuchych uczestniczenie w otaczającej ich kulturze słyszących. Artykuł szczegółowo omawia kilka rodzajów tłumaczenia teatralnego: pozycyjne, strefowe, cieniowe oraz eksperymentalne. Główna uwaga poświęcona jest tłumaczeniu cieniowemu – specjalnemu rodzajowi symultanicznego tłumaczenia języka fonicznego na język migowy, wykonywanemu w taki sposób, że każdemu aktorowi na scenie towarzyszy jeden tłumacz. Podczas tłumaczenia cieniowego tłumacze są w pełni włączeni w występ, poruszają się razem z aktorami – są ich cieniami. Tłumaczenie cieniowe jest dla osób Głuchych bardzo komfortowe, widzowie mogą się skupić na grze aktorów bez konieczności odrywania wzroku od artystów. W Polsce pierwsze próby zastosowania tej formy tłumaczenia podjęto dopiero w 2015 roku. Artykuł porusza również temat przygotowania do tłumaczenia, trudności związanych z każdym z opisanych rodzajów tłumaczenia oraz specyficzną rolą tłumacza.
Bibliografia
Baker, Charlotte, Carol Padden (1978) American Sign Language. A Look at Its History, Structure and Community, Silver Spring: Linstok Press.
Bennet, Jo (2009) „Shadow Interpreting – The Journey of an Actor/Interpreter” https://signjotheatre.wordpress.com/2009/09/15/approaches-test/ (data dostępu: 27.07.2018).
Červinková Houšková, Kateřina, Naďa Dingová (2007) „Úmělecké tlumočení. Hudba a zpěv”, Info-Zpravodaj, 15(4), 15-17.
Frishberg, Nancy (1990) Interpreting: An Introduction., Silver Spring, Maryland: Registry of Interpreters for the Deaf Publications.
Gebron, Joseph (2000) Sign the Speech: An introduction to theatrical interpreting., 2nd edn. Hillsboro OR: Butte Publications Inc.
Humphrey, Janice H., Bob J. Alcorn (2001) So You Want to Be an Interpreter? An Introduction to Sign Language Interpreting, Amarillo, Texas: H & H Publishers.
Jackson, David (1986) „Seeing is hearing: The art of shadow signing” [W:] Educating exceptional children (6th ed., p. 339), Samuel A. Kirk, James J. Gallagher, Nicolas J. Anastasiow, Mary R. Coleman (red.) Chicago, IL: Houghton Mifflin Company.
Kalata-Zawłocka, Aleksandra (2017) Społeczne i językowe konteksty tłumaczenia języka migowego w Polsce, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Kilpatrick, Brian R. (2007) „The history of the formation of deaf children’s theater in the United States”, EdD dissertation: Deaf Studies/Deaf Education. Beaumont, TX: Lamar University.
Klein, Jeanne (2005) „From Children’s Perspectives: A Model of Aesthetic Processing in Theatre.”, The Journal of Aesthetic Education, 39 (4): 40–57.
Llewellyn Jones, Peter (2004) „Interpreting Shakespeare’s plays into British Sign Language”, [W:] Shakespeare and the Language of Translation. Ton Hoenselaars (red.) London: Arden Shakespeare.
MacDougall, Danny (2015) „TerpTheatre” http://www.terptheatre.com/ (data dostępu: 3.08. 2018).
Richardson, Michael (2016) „Theatrical Interpreting: Providing Accessibility or Policing the Deaf –Hearing Border?” https://www.researchgate.net/publication/303825635_Theatrical_interpreting_Providing_Accessibility_or_Policing_the_Deaf-Hearing_Border (data dostępu: 25.07.2018).
Rocks, Siobhán (2011) „The theatre sign language interpreter and the competing visual narrative: The translation and interpretation of theatrical texts into British sign language”, [W:] Staging and performance translation: text and theatre practice. Roger W. Baines, Cristina Marinetti, Manuela Perteghella (red.) Hampshire, UK: Palgrave Macmillan, pp. 72-86.
Rutkowski, Paweł, Sylwia Łozińska (2011) „O niedookreśloności semantycznej migowych predykatów klasyfikatorowych” [W:] Różne formy, różne treści. Mirosław Bańko, Dorota Kopcińska (red.) Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW, 211-224.
Świdziński, Marek, Tadeusz Gałkowski (red.). (2003) Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących, Warszawa: Uniwersytet Warszawski.
Turner, Graham H., Kyra Pollitt (2002) „Community Interpreting Meets Literary Translation”, The Translator, 8(1), pp. 25 – 47. http://signjotheatre.wordpress.com/2009/09/15/approaches-test (data dostępu: 14.12.2015)