Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 2, No 2 (2017)

Trochę niezbyt udany debiut czyli słów kilka o eufemizmach w języku prasy i polityki na przykładzie języka francuskiego i polskiego

Małgorzata Izert

Abstrakt

W artykule tym analizowane jest znaczenie kontekstowe czterech przysłówków trochę, nieco, mało, niezbyt oraz ich francuskich odpowiedników un peu, un (tout) petit peu, peu, pas trop we współczesnym języku prasy i polityki. Według podstawowych definicji słownikowych służą one do wyrażania słabego natężenia cechy. Dziennikarze nie chcąc kogoś urazić,a politycy chcąc lepiej wypaść, mówiąc o sobie samych, używają tych przysłówków, aby w sposób eufemistyczny powiedzieć o negatywnej cesze (trochę, nieco /unpeu) albo aby prawie zanegować istnienie cechy pozytywnej (mało, niezbyt /peu, pas trop). Często jednak mówiąc mniej, dziennikarze czy politycy dają odczuć, że powiedzieli więcej. Litota, którą można dokładnie odczytać tylko w kontekście użycia, jest zawoalowanym sposobem skrytykowania kogoś lub czegoś, wytknięcia poważnego niedociągnięcia. Używa się jej dla wyrażenia silnego stopnia natężenia lub nawet nadmiaru negatywnej cechy.

 

Bibliografia

Ducrot, Oswald (1972) „ » Peu « et » un peu « ”. [W:] Dire et ne pas dire. Principes de sémantique linguistique. Paris: Hermann ; 191–220.

Jarosz, Mirosław i in. (2001) Słownik Wyrazów Obcych, cz. 2 –„Sentencje, Powiedzenia, Zwroty”. I. Kamińska-Szmaj (red.). Wrocław: Wydawnictwo Europa.

Stepaniuk, Aldona „Angielskie eufemizmy”. Czasopismo periodyczne grupy Felberg. [pobrane z http://anglofan.felberg.pl/?dzial=8&art=155, 10.01.2016 ]

Widłak, Stanisław (1965) „Zagadnienie tabu i eufemizmu w językach romańskich”. [W:] Kwartalnik Neofilologiczny z. 12;. 73−79.