Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 6, No 1 (2021)

Wokół gramatyki sensu : O najnowszej monografii Aleksego Awdiejewa i Grażyny Habrajskiej (Gramatyka sensu. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2020)

Krzysztof Ozga

Abstract

 

Artykuł prezentuje koncepcję tzw. gramatyki sensu zaproponowanej przez A. Awdiejewa i G. Habrajską w ich najnowszej monografii. Artykuł porusza m.in. takie zagadnienia jak: redefinicja tekstu jako parafrazy, postawa naturalna i analityczna w badaniach nad komunikacją, zależności pomiędzy dyskursem a mechanizmami interpretacyjnymi, procedury transkrypcji sensu, struktura słownika komunikacyjnego, metody analizy tekstów publicystycznych, nieleksykalne środki językowe wskazujące na komponenty sensu. Autor artykułu polemizuje z zawartą w monografii propozycją zanegowania konceptualnego wierzchołka trójkąta semiotycznego, wskazuje na potrzebę uwzględnienia procesów konfabulacyjnych w interpretacji eksperymentów z zakresu parafrazownia i zwraca uwagę na konieczność konsekwentnego oddzielenia planu treści od planu wyrażenia w procedurze transkrypcji sensu, np. z wykorzystaniem założeń modelu składni eksplikacyjnej A. Kiklewicza i M. Korystkowskiej.  

 

References

 

Awdiejew, Aleksy (red.) (1999) Gramatyka komunikacyjna. Warszawa/Kraków: PWN.

Dik, Simon C. (1978) Functional Grammar. North-Holland Linguistic Series 37. Amsterdam: North-Holland Publishing Company.

Halliday, Michael, Alexander Kirkwood (1985) An Introduction to Functional Grammar. London: Arnold.

Heaton, Pamela, Gregory L. Wallace (2004) „Annotation: The savant syndrome”. The Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45 (5); 899-911. DOI: 10.1111/j.1469-7610.2004.t01-1-00284.x.

Karolak, Stanisław (2002) Podstawowe struktury składniowe języka polskiego. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.

Kiklewicz, Aleksander, Małgorzata Korytkowska (2012) „Modelowanie płaszczyzny syntaktycznej a segmentacja hasła słownikowego (na przykładzie języków słowiańskich)”. Biuletyn Polskiego To¬warzystwa Językoznawczego, 68; 49–68.

Kiklewicz, Aleksander, Małgorzata Korytkowska, Julia Mazurkiewicz-Sułkowska, Agnieszka Zatorska (2019) Zintegrowany opis semantyczno-syntaktyczny czasowników bułgarskich, polskich i rosyjskich (verba cogitandi i verba sentiendi). Seria: Prace Slawistyczne. Slavica 145. Warszawa: Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk. Fundacja Slawistyczna.

Lewiński, Piotr (2012) Neosofistyka. Argumentacja retoryczna w komunikacji potocznej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.

Radzicki, Bogdan (2013) „‘Fakt moralny’ – ‘macierzysta sytuacja moralna’”. Humanistyka i przyrodoznawstwo, 19; 295–314.

Reuter, Magdalena (2012) „Kognitywistyczne ujęcia konfabulacji: podejście pamięciowe vs. epistemiczne”. Studia z Kognitywistyki i Filozofii Umysłu, 6 (1); 121–142.

Skowronek, Bogusław, Katarzyna Skowronek (2007) „Szkolny ‘świat odwrócony’. Analiza lingwistyczno-kulturowa uczniowskich taśm video (na materiale filmu z Torunia)”. [W:] Paweł Nowak, Ryszard Tokarski (red.) Kreowanie światów w języku mediów. Lublin: Wydawnictwo UMCS; 37–52.

Sperber, Dan, Deidre Wilson (1986) Relevance. Communication and Cognition. Oxford: Blackwell.

Szumska, Dorota (2006) Przymiotnik jako przyłączone wyrażenie predykatywne. Analiza formalizacji struktur propozycjonalnych w warunkach predykacji niezdaniotwórczej. Kraków: Universitas.

Szumska, Dorota (2012) „Struktura (nie)obecna. Głos w dyskusji o metodzie poszukiwania znaczeń niewyrażonych”. LingVaria, 7 (1/13); 37–45.

Topolińska, Zuzanna (red.) (1984) Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Vetulani, Grażyna (2000) Rzeczowniki predykatywne języka polskiego. W kierunku syntaktycznego słownika rzeczowników predykatywnych na tle porównawczym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Witosz, Bożena (2009) Dyskurs i stylistyka. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.