Półrocznik Językoznawczy Tertium/ Tertium Linguistic Journal

Vol 5, No 1 (2020)

Współczesna czeska duchowość (refleksja teolingwistyczna obrazu Boga w wybranych publikacjach Halíka, Czendlika i Fleka)

Irena Bogoczová

Abstrakt

Artykuł przedstawi najbardziej typowe cechy religijności (oraz sekularyzacji) czeskiego społeczeństwa, wskaże na historyczno-polityczne źródła tej odmienności oraz tendencje jej rozwoju. Na podstawie odpowiedniej literatury fachowej, popularnonaukowej i zdecydowanie popularyzującej (a nawet rozrywkowej) opublikowanej w ciągu ostatnich 20–30 lat przez czeskich autorów (socjologów, teologów, psychologów, księży, katechetów, dziennikarzy itp.) artykuł przybliży (polskiemu) odbiorcy typ narracji używanej podczas omawiania tematów związanych z Bogiem, Biblią, Kościołem, wiarą, duchowością… W artykule zostaną przytoczone konkretne przykłady takiej narracji. Do przygotowania artykułu posłużyły prace takich badaczy, jak np. D. Červenková, P. Fiala, H. Hamplová, P. Hošek, Z. R. Nešpor, P. Říčan, O. I. Štampach, D. Václavík, R. Vido. Szczególna uwaga zostanie poświęcona publikacjom Tomáša Halíka (Ptal jsem se cest), Zbigniewa Czendlika (Postel, hospoda, kostel) oraz Alexandra Fleka (Parabible). Przedmiotem analizy jest sposób wyrażania się o Bogu (świętości), wierze, wierzących, księżach, Kościele.

 

Bibliografia

Beck, Ulrich ([2008] 2018) Vlastní Bůh. Mírotvorný a násilný potenciál náboženství. [Der eigene Gott. Von der Friedensfähigkeit und dem Gewaltpotential der Religionen. Franfurt am Mein: Verlag der Weltreligionen] (tłum.) Tomáš Chudý. Praha: Karolinum.

Czendlik, Zbigniew, Markéta Zahradníková (2016) Postel, hospoda, kostel. Praha: Argo.

Červenková, Denisa (2018) Etika mezikulturního a mezináboženského dialogu. Praha: Karolinum.

Fiala, Petr (2007) Laboratoř sekularizace (Náboženství v ne-náboženské společnosti: český případ). Brno: Centrum pro studium demokracie a kultury.

Flek, Alexandr (2018) Parabible (Tisková zpráva o našem prezidentovi Ježíši z Nošovic). Praha: Biblion.

Hadjadj, Fabrice ([2013] 2016) Jak dnes mluvit o Bohu? Evangelizační anti-pomůcka. [Comment parler de Dieu aujourd’hui? Anti-manuel d’évangélisation. Paris: Salvator, coll. Forum] (tłum.) Pavla Doležalová. Brno: Centrum pro studium demokracie a kultury.

Halík, Tomáš, Jan Jandourek (1997) Ptal jsem se cest. Praha: Portál.

Hamplová, Dana (2008) „Religiozita dospělých v České republice na počátku 20. století”. [W:] Dušan Lužný, Zdeněk R. Nešpor et al., Náboženství v menšině. Religiozita a spiritualita v současné české společnosti. Praha: Malvern; 20–62.

Hamplová, Dana (2013) Náboženství v české společnosti na prahu 3. tisíciletí. Praha: Karolinum.

Hošek, Pavel (2012) A bohové se vracejí. Proměny náboženství v postmoderní době. Jihlava: Mlýn.

Kašparů, Max, Jan Paulas ([2003] 2008) Do výšky volím pád. 2. rozšířené vyd. Kostelní Vydří: Karmelitánské nakladatelství.

Martinek, Michael (2016) Přehled křesťanských církví a jejich aktivit v ČR. Praha: Portál.

Mlacek, Jozef (2012) Štylistické otázky náboženskej komunikácie (úvahy o jej vymedzovaní a štylistickej členitosti. Ružomberok: Verbum.

Nešpor, Zdeněk R. (2008) „Český Kendal. Úvodem k sociologickému studiu současné religiozity / spirituality v České Lípě a v Mikulově”. [W:] Dušan Lužný, Zdeněk R. Nešpor et al. (red.), Náboženství v menšině. Religiozita a spiritualita v současné české společnosti. Praha: Malvern; 7–19.

Nowak, Małgorzata Danuta (2005) Świadectwo religijne. Gatunek – język – styl. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Różańska, Aniela (2019) „(A)religijność po czesku – ateizm, analfabetyzm religijny czy coś więcej?“ Edukacja Międzykulturowa, 1 (10); 38–54.

Říčan, Pavel (2002) Psychologie náboženství. Praha: Portál.

Štampach, Odilo Ivan (1998) Náboženství v dialogu. Kritické studie na pomezí religionistiky a teologie. Praha: Portál.

Václavík, David (2010) Náboženství a moderní česká společnost. Praha: SLON.

Vido, Roman (2011) Konec velkého vyprávění? Sekularizace v sociologické perspektivě. Brno: Centrum pro studium demokracie a kultury.